[voiserPlayer]
6 Şubat 2023 tarihinde sabaha karşı 04.17’de merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olan 7,7 büyüklüğünde ve 9 saat sonrasında, merkez üssü Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesi olan 7,6 büyüklüğünde iki deprem meydana geldi. Depremlerin ardından 6,7 büyüklüğüne kadar varan yüzlerce artçı sarsıntı gerçekleşti. Cumhuriyet tarihinin bu en büyük felaketini gün gün, saat saat sizler için derledik.
6 Şubat 2023, Pazartesi
04.17: Merkez üssü Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesi olan 7,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Deprem; Gaziantep, Hatay, Adıyaman, Malatya, Kilis, Adana, Osmaniye, Diyarbakır ve Şanlıurfa’da da şiddetli şekilde hissedildi.
06.15: Şanlıurfa Valisi Salih Ayhan, CNN Türk canlı yayınında yaptığı açıklamada ilk belirlemelere göre ilde 15 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Ayhan açıklamasında köyler için olumsuz bir haber almadıklarını belirtti. Vali Ayhan çalışmaların Haliliye ilçesinde yoğunlaştığını belirterek önceliklerinin enkaz altındaki vatandaşları çıkarmak olduğunu ifade etti.
06.37: Malatya Valisi Hulusi Şahin Malatya’da 23 kişinin hayatını kaybettiğini, 420 kişinin de yaralandığını açıkladı.
06.42: Osmaniye Valisi Erdinç Yılmaz il genelinde 34 binanın yıkıldığını ve 5 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
07.05: Diyarbakır Valiliği yaptığı açıklamada 6 kişinin yaşamını yitirdiğini 79 kişinin yaralandığını belirtti.
07.43: AFAD yetkilileri 79 kişinin cansız bedenine ulaştıklarını açıkladı.
08.20: İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Kahramanmaraş’ta meydana gelen depremle ilgili olarak dördüncü seviyede uluslararası alarm ilan ettiklerini açıkladı.
09.15: İlk olarak Azerbaycan, deprem bölgesine 370 kişilik arama kurtarma ekibi gönderme kararı aldı. Azerbaycan’ın ardından Yunanistan, Romanya, Polonya, İsviçre, Ermenistan ve ABD gibi devletler de Türkiye’ye yardım göndereceklerini açıkladı.
10.01: Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay yaptığı açıklamada an itibarıyla Kahramanmaraş’ta 70, Hatay’da 4, Osmaniye’de 20, Adıyaman’da 13, Diyarbakır’da 14, Şanlıurfa’da 18, Gaziantep’te 80, Kilis’te 8, Adana’da 10, Malatya’da 47 vatandaşımızı kaybettik ifadelerini kullandı.
11.00: Milli Eğitim Bakanı Mahmut Özer depremden etkilenen 4 ilde okulların iki hafta, 6 ilde bir hafta süreyle tatil edildiğini duyurdu.
12.45: Gençlik ve Spor Bakanı Mehmet Muharrem Kasapoğlu, Türkiye’de yapılacak tüm ulusal spor organizasyonlarının ikinci bir açıklamaya kadar durdurulduğunu duyurdu.
13.24: İlk depremden 9 saat sonra merkez üssü Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesi olan 7,6 büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi. AFAD Deprem Risk Azaltma Genel Müdürü Orhan Tatar, Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesinde meydana gelen 7.6 büyüklüğündeki ikinci depreme ilişkin, “100’ün üzerinde üç tanesi 6.6 büyüklüğünde olmak üzere artçı sarsıntılar meydana geldi” açıklamasında bulundu. Orhan Tatar, “Ancak az önce yine aynı bölgede Kahramanmaraş sınırları içerisinde Elbistan merkezli 7.6 büyüklüğünde bir başka deprem meydana geldi. Her ikisi de birbirinden bağımsız, birbirini tetikleyen depremler. Burada en önemli husus şu, bölgede ciddi bir deprem aktivitesi var. Bu artçı sarsıntılar uzun süre devam edecektir” ifadelerini kullandı.
13.30: Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaptığı açıklamada, “Şu ana kadar 912 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 5 bin 385 vatandaşımız yaralanmıştır. 2 bin 818 bina yıkıldı” şeklinde konuştu.
16.30: AFAD, depremlerde 1121 can kaybı olduğunu, 7 bin 634 vatandaşın yaralandığını, 2 bin 834 binanın yıkıldığını duyurdu. AFAD Başkanı Yunus Sezer 17.30’da yaptığı ikinci açıklamada hayatını kaybedenlerin sayısının 1498’e yükseldiğini açıkladı.
17.50-18.37: Kemal Kılıçdaroğlu depremle ilgili yaptığı açıklamada “gün birlik günü” mesajı verdi. Kılıçdaroğlu konuşmasında, “51 belediyemiz 707 araç gönderdi. 36 bin 347 personel deprem bölgesinde görevde. Gıda ve yardım malzemeleri gönderildi. Artık gün, hepimizin ortak çalışma ve ortak mücadele etme günüdür” ifadelerini kullandı. Saat 18.15’te Cumhurbaşkanı Erdoğan İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener’i telefonda arayarak deprem sonrası bölgedeki durum ve arama kurtarma çalışmaları hakkında değerlendirmelerde bulundu. Saat 18.37 itibariyle Fuat Oktay hayatını kaybedenlerin sayısının 1541 olduğunu, 9 bin 733 kişinin yaralandığını ve 3 bin 471 binanın yıkıldığını duyurdu.
19.49: Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş hayatını kaybedenler için ülke genelinde yatsı namazından önce tüm camilerde sela okutulacağını duyurdu. Diyanet’in bu kararı sosyal medyada büyük tepki topladı.
20.37: Cumhurbaşkanı Erdoğan sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla ülke genelinde 1 haftalık ulusal yas ilan edildiğini açıkladı.
23.37: AFAD Risk Azaltma Genel Müdür Orhan Tatar, “Bir anda her yere ulaşmak çok kolay değil ama şu anda her yer kontrol altında ve her yere ulaşılmış durumda” açıklamasında bulundu. Bu açıklama gerçekleri yansıtmadığı gerekçesiyle sosyal medyada çok büyük bir tepki topladı.
00.39: Fuat Oktay yaptığı açıklamada hayatını kaybedenlerin sayısının 2379’a yükseldiğini belirtti.
7 Şubat 2023, Salı
Türkiye depremin ardından yaşanan ilk 24 saati hiç uyumadan geçirdi. Pazartesi gününün ilk saatlerinden itibaren sosyal medya üzerinden benzeri görülmemiş bir dayanışma başlatıldı. Milyonlarca vatandaş kişisel hesapları üzerinden enkaz adreslerini ve yardım çağrılarını duyurmaya çalıştı. Pazartesi’yi Salı’ya bağlayan gece yarısında Türkiye İşçi Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Hatay Milletvekili Barış Atay T24 canlı yayınına bağlanarak Hatay’daki durum hakkında bilgi verdi. Atay, “Hiç elektrik yok, sıfır. AFAD yok, AFAD hiç gelmemiş buraya. Yan yana beş altı apartmanın yıkıntısını vatandaşlar bir hafriyat gibi kazıyorlar. İnsanlar bir umut yakınlarına ulaştıklarını düşünüyorlar, henüz canlı çıkartma umudu olacak enkazlara iş makineleriyle girmiş durumdalar. Burada bunu yapmayın diyecek bir kişi bile yok. Hatay’ın bütün ilçeleri resmen terk edilmiş durumda” açıklamasında bulundu.
AFAD gece saat 00.15’te merkez üssü Kahramanmaraş’ta bulunan Kandil Barajı olan 5 büyüklüğünde bir artçı deprem daha meydana geldiğini açıkladı. Salı gece yarısı İstanbul’dan deprem bölgesindeki arama kurtarma çalışmalarına katılmak isteyen binlerce yardım gönüllüsü, İstanbul Havalimanı’na akın etti. Gece 2.15 sularında İskenderun limanına yanaşan askeri gemiyle vatandaşların tahliyesine başlandı. Sabah saat 10’da açıklama yapan Çevre Şehircilik ve İklim Bakanı Murat Kurum depremden 13.5 milyon vatandaşın etkilendiğini duyurarak vatandaşlara gerekmedikçe D-400 karayolunda trafiğe çıkmaması, zorunluluk halinde ise yardım ekiplerimize öncelik vermeleri çağrısında bulundu. Saat 11.35’te açıklamada bulunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay yaptığı açıklamada”3 bin 419 kaybımız, 20 bin 534 yaralı var. Enkazdan kurtarılanlar 8 bini geçmiş durumda. 312 artçımız mevcut, 12 bin 181 arama kurtarma personelimiz mevcuttur. Adana, lojistik üssü haline gelmiştir.” ifadelerini kullandı. Oktay, aynı zamanda Hatay, Kahramanmaraş ve Adıyaman’a saat 11.00 itibarıyla 48 saat süreyle afetle ilgili sevkiyat yapanlar hariç araç girişinin durdurulduğunu ifade etti. Öğlen sıralarında deprem sırasında hasar gören TAG Otoyolunun ulaşıma açıldığı duyuruldu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Devlet Bilgi Koordinasyon Merkezi’nde açıklamalarda bulundu. Erdoğan açıklamasında depremin yaşandığı 10 ilde 3 aylık OHAL ilan edildiğini söyledi. Öğleden sonra ilk günden itibaren bölgede kurucusu olduğu dernek AHBAP ile birlikte yardım toplayan sanatçı Haluk Levent paylaştığı videoda yardımların AFAD ile görüşülmeden yapılmamasını, Hatay Belen mevkiinde gördüğü bir kamyonun şehre girmeden otoyolda yardım dağıttığını ve bu sebeple AFAD istemeden yardım yollanmaması gerektiğini açıkladı. Saat 18.25’te THY ve Pegasus Hava Yolları deprem bölgesinden dönüş seferlerinin ücretsiz olarak vatandaşların kullanımına açıldığını duyurdu. Aynı saatlerde AFAD, hayatını kaybedenlerin sayısının 3.703’e yükseldiğini duyurdu. Akşam saat 9’da Daktilo1984 ekibinde yer alan akademisyen Özgün Emre Koç Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda aynı gün sabah saatlerinde attığı tweet nedeniyle gözaltına alındığını duyurdu.
Daktilo1984 Yayın Yönetmeni Enes Özkan saat 23.00 sıralarında yaptığı paylaşımda Özgün emre Koç’un attığı tweet nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa tahrik suçundan” gözaltına alındığını ve gece gözaltında kalmasının ardından ertesi gün Anadolu Adliyesi’nde ifadesinin alınacağını duyurdu. Koç Çarşamba günü öğleden sonra takipsizlik kararıyla serbest bırakıldı.
8 Şubat 2023, Çarşamba
Çarşamba günü gecesi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Salı günü duyurduğu 10 ilde OHAL ilan edilmesi kararı resmi gazetede yayınlandı. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu gece 2.30’da sosyal medya hesabından bir video yayınladı. Kılıçdaroğlu yayınladığı videoda “”Halkımızın halini yerinde gördüm. Yaşananlara siyaset üstü bakmayı, iktidarla hizalanmayı reddediyorum. Bu çöküş tam da sistematik rant siyasetinin sonucudur. Erdoğan’la, sarayıyla ve rant çeteleriyle hiçbir zeminde buluşmayacağım. Ben halkımın kavgasını vereceğim. Sonuna kadar” ifadelerini kullandı.
Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci sabaha karşı 04.00’da Adana’da, “Elbette bunların böyle deprem dönemlerinde risk oluşturma ihtimali olduğundan, olanca özeni gösteriyoruz. Bahsettiğim şekilde bir barajımız, Sultansuyu Barajı, o barajımız kendinden sonra herhangi bir yerleşim yeri olmadığı için ve devamında da Karakaya Barajı bulunduğu için orada herhangi bir problem olmasın düşüncesiyle suyu boşaltmaya zaten başladık. Kimseye de herhangi bir olumsuz etkisi olmayacak, suyu da kaybetmemiş olacağız. Böyle çok minör denilebilecek düzeyde, diğer bazı gölet ve barajlarımızda sızıntılar olsa bile bunların çok önem arz etmediğini belirtmek isterim. Doluluk oranları da belirli bir düzeyde” açıklamasında bulundu.
AFAD sabah 09.30 sıralarında can kaybının 6 bin 234’e yükseldiğini duyurdu. Borsa İstanbul sabah saatlerinde yaptığı duyuruda borsada işlemlerin durdurulmasına karar verildiğini açıkladı. Saat 12.00’da DSÖ Avrupa Bölgesi Direktörü Dr. Hans Kluge, Türkiye ve Suriye’de etkili olan iki büyük deprem sonrasında en yüksek seviye olan “3. Seviye Acil Durum” ilan ettiklerini duyurdu.
Kemal Kılıçdaroğlu sosyal medya hesabından bir önceki gün yaptığı, “İnsanlarımızın halini gördükçe öfkem artıyor. Birileri bu ülkenin kaynaklarının nereye harcandığının hesabını vermek zorundadır. Onun için birilerinin felaketi yumuşatma çabalarına destek vermeyi asla düşünmüyorum. Belediye başkanlarımıza söyledim. Kaynak sağlamak için ellerinden geleni yapacaklar. Bürokratik engel mi koyuyorlar? Yapın, dinlemeyin. Bu halka ekmek, battaniye bulmak için tutuklanmanız gerekirse tutuklanın. Ağız dalaşı, protokoller, bürokrasi bitti. Çünkü söz bitti söz” açıklamasına istinaden yaptığı paylaşımla, “Kapanan Hatay Havalimanı’nı onarıyoruz. Gelsinler tutuklasınlar.”, “Arkadaşlarım limana müdahale ediyor. Gelsinler tutuklasınlar.” ve “Binlerce TIR yardımla halkımızın yanındayız. Gelsinler tutuklasınlar” sözlerini kullandı.
Aynı dakikalarda depremin merkez üssü Pazarcık’a giden Erdoğan bölgede yaptığı açıklamada, “Benim milletimin bugüne kadar bu tür felaketlerde gösterdiği sabır neyse inanıyorum ki bu felakette de aynı sabrı bundan sonra da gösterecektir. Bütün imkânlarımızı seferber ettik. İlk gün tabii ki bazı sıkıntılar yaşandı ama ondan sonra ikinci gün ve bugün duruma hâkimiyet tesis edildi” ifadelerini kullandı.
Saat 17.00 sıralarında yardım çağrılarının en çok paylaşıldığı uygulama olan Twitter BTK kararı ile Türkiye’den erişime kapatıldı. Twitter’a erişim engeli getirilmesi sosyal medyada çok büyük tepki topladı. Kılıçdaroğlu erişim engeli hakkında, “Yardımlaşma koordinasyonu için sahada bulunan arkadaşlarıma VPN kullanmalarını söyledim. Bu aklını yitirmiş Saray iktidarı, sosyal medya iletişimini kesti. Bunun sonucu yardım çığlıklarının daha az duyulmasıdır. Gizlemeye çalıştığınız her şeyi biliyoruz. Açıklamanızı bekliyoruz” paylaşımında bulundu.
Saat 17.21 sıralarında çalışma arkadaşımız Siyaset Bilimci Özgün Emre Koç savcılıktaki ifadesinin ardından takipsizlik kararıyla serbest bırakıldı. Twitter’ın kısıtlanmasına İyi Parti Genel Başkanı Meral Akşener de tepki gösterdi Akşener yaptığı paylaşımda, “Depremzedelerin ihtiyaçlarının duyurulması için iletişim kurmak bu kadar hayati bir öneme sahipken nasıl olur da bir kısıtlama getirirsiniz? Bu nasıl bir kötülüktür? Nasıl bir vicdansızlıktır? Siz kimden, neden korkuyorsunuz? Yazıklar olsun!” dedi. Aynı dakikalarda Eski AKP Milletvekili Nursel Kocabaş Reyhanlıoğlu, depremin merkez üssü Maraş’ta incelemelerde bulunan İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’na “Ne geziyorsun Türkiye’yi, sen İstanbul’una bak. Gelmeyin, defolun gidin İngiliz uşağı, defol. Devlet burada, gelmişler şov yapıyorlar” diyerek hakaret etti.
Saat 19.00 sıralarında Hatay’da açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Şu an itibarıyla Hatay’ımızda asker, polis, jandarma toplamda 21 bin 200 personel görev ifa ediyor. Bununla ilgili olarak da bazı haysiyetsiz, açık konuşuyorum, namussuz kişiler, kampanya yaparak ‘Hatay’da biz asker, jandarma, polis göremedik’ gibi yalan yanlış iftiralar atıyorlar. Bizim askerimiz, jandarmamız, polisimiz şereflidir ama bu şerefsizlerin ağzına biz onları meze yaptırmayız” ifadelerini kullandı.
Saat 22.21’de İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu BTK’nın bant daraltma kararına tepki gösterdiği sosyal medya paylaşımında, “Cumhurbaşkanı deprem bölgesinde iken gelecek olumsuz tepkiler kamuoyuna yansımasın diye sosyal medya ve internet iletişimini kısıtlamak sadece gerçeklerden korkmak ve zayıflıktır. Türkiye Cumhuriyeti’ni yönetenler özgüveni yüksek kişilerden oluşmalıdır” ifadelerini kullandı. Gece saatlerinde Deva Partisi Genel Başkanı Ali Babacan Hatay’da incelemelerde bulunarak “Ulaşılan cenazelerden eğer kimliği henüz teyit edilmediyse hayatını kaybedenlerin sayısına henüz yansıtılmıyor. Üzülerek söylüyorum ki rakamlar yükselecek, acı her gün büyüyecek” açıklamasında bulundu.
Devamı gelecek…