Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Neden Müslüman Ülkeler Dine Hakarete Tepkili Ama Hak İhlallerine Duyarsız?
    Forum

    Neden Müslüman Ülkeler Dine Hakarete Tepkili Ama Hak İhlallerine Duyarsız?

    Ahmet Kuru18 Haziran 20225 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    Hindistan’da iktidar partisi sözcüsünün bir TV tartışmasında Hz. Muhammed ve eşi Ayşe’ye yönelik hakaretlerine Pakistan, İran ve Suudi Arabistan dahil olmak üzere bir düzineden fazla Müslüman ülkenin yöneticileri tepki gösterdi. Diplomatik kınamanın yanı sıra, bu ülkeler Hindistan’dan özür talebinde bulundular. Hindistan’daki iktidar partisi BJP’nin bu sözcünün görevini askıya almasına rağmen tartışmalar ve gösteriler devam etmekte.

    Hindistan’da Sağcı Popülizm ve İslamofobi

    Aslında bu olay Hindistan’da Başbakan Narendra Modi liderliğindeki BJP’nin 2014’te iktidara gelmesinden bu yana sistematik olarak devam eden İslam karşıtlığının sadece bir örneği. BJP iktidarı dünya genelinde son on yıldır etkili olan sağcı popülizmin yükselişinin etkili temsilcilerinden. Sağcı popülizm Rusya, Türkiye, Macaristan ve ABD gibi ülkelerde üç temel özellik ile etkili oldu: tek adam yönetimi, milliyetçilik ile dini muhafazakarlığın karışımı bir ideoloji ve (anti-elitizm ile çoğunluk dayatması anlamında) popülizm. Hindistan’da BJP iktidarında bu üç özellik Modi’nin tek adam yönetimi, Hindu milliyetçiliği ile dinciliğinin karışımı ve yerleşik Hint elitlerine karşı popülizm olarak kendi göstermekte. Hindu milliyetçiliği ve dini fanatizminin ana hedefi de ülkedeki Müslüman azınlık.

    Son sekiz yıldır BJP hükümeti Müslümanlara yönelik dışlayıcı politikalarından dolayı Hindistan’daki laik partiler ve Batı medyası tarafından eleştirilmekte. Bu eleştirilerin başında Müslümanların linç edildiği çok sayıda olayda iktidarın polis ve adalet sisteminin pasif tavır takınması gelmekte. Ayrıca BJP’nin 2019 yılında geçirdiği ve Müslümanları dışlayan vatandaşlık kanunu da gösterilere yol açtı. Bu yıl ise yine BJP’nin dışlayıcı politikalarının bir uzantısı olarak bazı okul ve üniversitelerde başörtüsü yasağı başladı.

    Bu ayrımcı politikaların küresel bir önemi var zira Hindistan -Endonezya ve Pakistan’dan sonra- dünyanın üçüncü büyük Müslüman nüfusuna sahip. Tahminlere göre 1,4 milyara dayanan Hindistan nüfusunun 210 milyonu (yani yüzde 15’i) Müslüman.

    BJP sözcüsünün hakaretinin Hindistan’daki ve başka ülkelerdeki Müslümanları rahatsız etmesi anlaşılır bir durum. Ama öte yandan Müslüman ülkelerin hükümetlerinin tepkisinin siyasi bir anlamı da var. Müslüman çoğunluklu ülkelerdeki hükümetlerin çoğu otoriter ve verdikleri tepkiler de otoriterliğin bir yansıması.

    Hz. Ayşe: Güçlü Bir Kadın

    Hindistan’daki son olayda iktidar partisi sözcüsü hakaret içeren konuşmasını Hz. Ayşe’nin evlilik yaşına dayandırmıştı. Ama sözcünün çizmeye çalıştığı portrenin aksine Hz. Ayşe, İslam tarihinin en önemli, güçlü ve etkili isimlerinden biridir. Peygamber’in hem gözde eşi hem de halefi ve en yakın arkadaşı Ebu Bekir’in kızıydı. En çok hadis rivayet eden ikinci kişi olan Hz. Ayşe, birçok din alimine hocalık yapmıştı. Bindiği deveye atıfla Cemel Vakası olarak anılan iç savaşta ordunun komutanlarından olacak kadar liderlik konusunda etkiliydi.

    Hz. Ayşe’nin, Hz. Muhammed ile hangi yaşta evlendiği konusu Müslümanlar arasında bir tartışma konusudur. Buhari’de geçen bir hadise göre Hz. Ayşe kendisinin 9 yaşında evlendiğini söylemektedir. Müslümanların önemli bir kısmı bu hadisin doğruluğuna inanırlar. Onlara göre bu yaşta evlenilmesi ya evrensel bir doğrudur –ki bu durumda günümüzde de bir kız çocuğu 9 yaşında evlenebilir- ya da o günün Arap toplumunun şartlarına uygundur, yani günümüz için geçerli değildir.

    Bazı Müslümanlar ise Buhari’deki 9 yaş ifadesinin yanlış olduğunu Hz. Ayşe’nin hayatına dair başka hadisler ile açıklamaktadırlar. Hz. Ayşe evlendiğinde, Usama Hasan’a göre 18 yaşında, Faizur Rahman’a göreyse 19 yaşındaydı. Bu tartışmalar hakkında Khaled Abou El Fadl ise tarihi bilgilerin yetersizliğinin altını çizerek şöyle der: Hz. Ayşe’nin kaç yaşında evlendiğini “bilmiyoruz ve asla bilemeyeceğiz.”

    Hak İhlallerine Sessiz, Hakarete Tepkili

    Müslüman ülke yönetimlerinin Hz. Muhammed’e yönelik hakaretlere tepki göstermesinin son otuz yılda birçok örneği bulunmakta. İran’ın ruhani lideri Ayetullah Humeyni’nin 1989 yılında romancı Salman Rüşdi aleyhine ölüm fermanı ve Orta Doğu’da 2006 yılında Danimarka mallarına karşı -o ülkenin bir gazetesinde çıkan karikatürlerden dolayı- uygulanan boykot akla gelen örneklerden.

    Bu tepkilerde göze çarpan ilginç bir özellik Müslüman ülkelerin İslami değerlere yönelik sözlü veya görsel saldırılar karşısında sert bir tepki gösterirken Müslüman bireylere yönelik hak ihlalleri konusunda genellikle sessiz kalıyor olmalarıdır.

    Hindistan’daki Müslüman bireyler neredeyse on yıldır haklarının ihlal edildiğinden şikayet etmelerine rağmen Müslüman ülke yönetimlerinden bu ihlallere karşı kayda değer bir tepki gelmedi. Benzer bir örnek de Çin devletinin yıllardır 12 milyon Uygur Müslümanının en temel haklarını çiğneyen politikalarını Müslüman ülke yöneticilerinin ısrarla görmezden gelmeleridir. Müslüman ülkeler Çin ile ekonomik ilişkilerini geliştirirken insan hakları konusunun gündeme gelmesini bile istememektedirler. Çinli yöneticiler Hz. Muhammed’e hakaret etmedikleri müddetçe ilişkilerde bir sorun yaşanmayacak gibi görünmektedir.

    Müslüman ülkelerin hakarete tepki verirken insan hakları ihlallerini görmezden gelmelerinin temel sebebi bu ülkelerdeki otoriter rejimlerdir. “İslam, Otoriterlik ve Geri Kalmışlık” kitabımın açıkladığı gibi dünyadaki 50 Müslüman ülkeden 45’i otoriterlikle yönetilmekte ve bu ülkelerin birçoğunda dine hakareti çok sert cezalandıran kanunlar bulunmaktadır. Bu ülkelerin Batı’da veya Asya’da Müslüman olmayan ülkelerden İslam’a hakaret edenleri cezalandırmalarını istemeleri de kendi iç politikalarının dış politikaya bir yansımasıdır.

    Otoriterlikle yönetilen Müslüman ülkelerin bir başka ortak özellikleri de ülkelerindeki dini ve etnik azıklıkların haklarını ihlal ediyor olmalarıdır. Örneğin, Pakistan’da Ahmediler, Şiiler ve Hindular dahil olmak üzere birçok dini azınlık hak ihlali ve zulme uğramaktadır. Bir başka örnek olarak İran’da Azeri Türkleri ve Kürtler gibi etnik azınlıklar hem eğitim hem de iş bulma konularında ayrımcılığa uğramaktadırlar. Kısacası Müslüman ülkelerin başka ülkelerdeki Müslüman azınlıkların haklarını korumaları ve bu konuda insan hakları merkezli bir söylem kullanmaları kendi iç politikalarıyla çelişki oluşturacağı için bundan kaçınmaktadırlar.

    Müslüman Azınlıklar ve Hakları

    Hindistan’da yaşananlar Türkiye için birçok dersler içermektedir. Öncelikle Türkiye’de sanılanın aksine İslamofobi Batı ile sınırlı değildir. Günümüzde Hindistan, Çin, Myanmar gibi Asyalı ülkelerde İslam karşıtlığı Batılı ülkelerin çok ötesine geçmiş durumdadır. Sağcı popülizm güçlendikçe bu sorun daha da derinleşmektedir.

    Bir başka önemli konu da Müslüman ülkelerin hakaret konusundaki hissi tepkilerinin yanlışlığıdır. Hakarete önem verip, insan hakkı ihlallerini görmezden gelmek ahlaken sorunlu, stratejik olarak da faydasız bir tutumdur.

    Müslüman ülkelerdeki yaygın otoriterlik, Hindistan’da ve başka yerlerdeki Müslüman azınlıklar için olumsuz sonuçlar ortaya koymaktadır. Müslüman ülke yönetimlerinin İslami değerlere hakaret konusundaki kısa vadeli ve duygusal tepkilerinin Müslüman azınlıklara bir faydası olmamaktadır. Bu azınlıklar haklarının korunması konusunda çok daha uzun vadeli ve ilkeli bir desteğe ihtiyaç duymaktadırlar.

    Bu yazının İngilizce versiyonu The Conversation’da yayınlanmıştır. Arapça, Endonezce, Fransızca ve İspanyolca’ya çevrilmiştir.

    Fotoğraf: Qasim Nagori

    Dünya Siyaset Sosyoloji Tarih
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikSPQRCAST S3B4 | Birinci Pön Savaşı – C
    Sonraki İçerik Onur Ayı – Pride Month | Marsel Tuğkan & Beren Azizi | Özel Yayın

    Diğer İçerikler

    Yazılar

    Komünizmin Rıza Nur’u: Aclan Sayılgan

    28 Mayıs 2025 Kadir Serkan Selçuk
    Videolar

    Parlamenter Sistem için Yol Ayrımında mıyız? | Berk Esen | Çavuşesku’nun Termometresi ÖZEL #255

    28 Mayıs 2025 Berk Esen, Burak Bilgehan Özpek, İlkan Dalkuç ve Melis Konakçı
    Bültenler

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bahadır Çelebi

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Komünizmin Rıza Nur’u: Aclan Sayılgan

    28 Mayıs 2025 Yazılar Kadir Serkan Selçuk

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Krizler Çağında Umut Ekmek: Gençler Gıdanın Geleceğini Geri Alıyor

    26 Mayıs 2025 Yazılar Elif Menderes

    Lozan Anlaşması, 1924 Anayasası ve Komisyon

    23 Mayıs 2025 Yazılar Armağan Öztürk

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}