Daktilo 1984Daktilo 1984
  • İZLE
    • Çavuşesku’nun Termometresi
    • Nabız
    • Yakın Tarih
    • Berlin Duvarı
    • Varsayılan Ekonomi
    • Kiev Radyosu
    • Müşahit
    • Masa
    • Mayhoş Muhabbetler
    • Tümünü Gör
  • OKU
    • Yazılar
    • Forum
    • Röportajlar
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • Asterisk2050
    • Yazarlar
    • Arşiv
      • Siyaset
      • Ekonomi
      • Dünya
      • Tarih
      • Kültür – Sanat
      • Spor
      • Rapor
      • Gezi
  • DİNLE
    • Mutfakta Ne Var?
    • Sesli Gazete
    • Çerçeve
    • Sinekritik
    • SPQRCAST
    • Sinekli Bakkal
    • Tümünü Gör
  • D84 INTELLIGENCE
    • Aile Planlaması
    • Başkanlık Sistemi Projesi
    • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
    • Medyaya Erişim
    • Deprem
    • Herkes için Siyaset Bilimi
    • Yapay Zeka
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • E-Bültene Abone Ol
Facebook Twitter Instagram Telegram
Twitter Facebook YouTube Instagram Telegram
Daktilo 1984Daktilo 1984
Destek Ol Abone Ol
  • İZLE
    • Çavuşesku’nun Termometresi
    • Nabız
    • Yakın Tarih
    • Berlin Duvarı
    • Varsayılan Ekonomi
    • Kiev Radyosu
    • Müşahit
    • Masa
    • Mayhoş Muhabbetler
    • Tümünü Gör
  • OKU
    • Yazılar
    • Forum
    • Röportajlar
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • Asterisk2050
    • Yazarlar
    • Arşiv
      • Siyaset
      • Ekonomi
      • Dünya
      • Tarih
      • Kültür – Sanat
      • Spor
      • Rapor
      • Gezi
  • DİNLE
    • Mutfakta Ne Var?
    • Sesli Gazete
    • Çerçeve
    • Sinekritik
    • SPQRCAST
    • Sinekli Bakkal
    • Tümünü Gör
  • D84 INTELLIGENCE
    • Aile Planlaması
    • Başkanlık Sistemi Projesi
    • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
    • Medyaya Erişim
    • Deprem
    • Herkes için Siyaset Bilimi
    • Yapay Zeka
Daktilo 1984Daktilo 1984
Anasayfa » Anayasa Mahkemesi’nden Basın Özgürlüğü Pilot Kararı
Forum

Anayasa Mahkemesi’nden Basın Özgürlüğü Pilot Kararı

Afra Teren Gürlüler17 Ağustos 20223 dk Okuma Süresi
Paylaş
Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

Geçtiğimiz hafta Anayasa Mahkemesi, Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ve diğer başvurucular tarafından yapılan bireysel başvuru dosyasında karar verdi. Ülkemizde basın özgürlüğünün ve ifade özgürlüğünün zayıf karnesi sebebiyle bu karar oldukça önemliydi. Mahkeme hem ifade özgürlüğü bakımından hem de basın özgürlüğü bakımından Anayasa’nın ihlal edildiğine karar verdi. Bu karar pilot bir karar olması yönüyle daha da önemli hale geliyor.

Öncelikle başvuru sebebini incelemekte ve özetlemekte fayda olduğunu düşünüyorum. Haklarının ihlal edildiğini öne süren Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. ve diğer başvurucular, olayların geçtiği tarihte bazı ulusal gazetelerin yayımcısıdır. Basın İlan Kurumu, gazetelerinde yayımlanan bazı haber ve köşe yazıları nedeniyle çeşitli sürelerde resmî ilan ve reklamlarının kesilmesi kararı vermiştir. Başvurucular da bu yaptırımlara itiraz etmişlerdir. Ancak bu itirazları mahkemelerce reddedildiğinden Anayasa Mahkemesine ayrı ayrı bireysel başvuruda bulunmuşlardır.

Basın İlan Kurumu aracılığıyla verilen bu cezai yaptırımların konusunda mahkeme, önünde 14 bireysel başvuru bulunmakta olduğunu belirtmiş ve dosyaları birleştirerek inceleme yapmıştır. Mahkeme inceleme yaparken Basın İlan Kurumu’nun bu yaptırımlarının nereden kaynaklandığını da incelemiştir. Kurumun çeşitli yetkileri, Basın İlan Kurumu İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanun’da düzenlenmiştir. Bu Kanun’un 49. Maddesi, yaptırım yetkilerini belirtiyor. Mahkeme de bu maddeyi doğrudan dikkate alarak incelemiştir. Burada maddenin incelenmesi önemli. Zira mahkemenin de belirttiği gibi bu yaygın bir ihlal konusu olduğu için aslında sorunun temelinde düzenlemenin yattığı aşikar. Kanuni düzenleme değişmediği müddetçe de bu başvuruların olması kaçınılmaz.

Kanun maddesine bakıldığında hangi fiillerin ne şekilde cezalandırılmaya konu olacağı hususunda karar yetkisinin yalnızca ve tek başına Kurum’a bırakıldığı, çerçeve hükümler ile düzenlenmediği ve sınırları belirsiz bir düzenlemeye kanun yoluyla imkân tanındığı görülüyor. Mahkeme de bu hususun altını çiziyor kararda. Yukarıda bahsetmiş olduğum gibi bu kadar çok ihlal ve başvuru olmasının sebebi, düzenlemeden kaynaklanıyor ve bu değişmediği müddetçe de ihlallerin ortadan kalkması mümkün değil.

Mahkeme başvurucuların hak ve yükümlülüklerini öngörerek davranışlarını bu doğrultuda tanzim etmesini imkânsız kılan Kanun’un 49. maddesinde yer alan kuralın, öngörülebilirlik koşulunu sağladığını söyleyemeyeceğini belirtmiştir. Anayasa Mahkemesi’nin bu tespiti de önemli. Öngörülebilirlik hukuk devletinin olmazsa olmazıdır. Vatandaşlar neyin doğru neyin yanlış olduğunu, yanlış bir fiili gerçekleştirirlerse sonuçlarının ne olacağını bilmelidir ve tercihlerini buna göre yapmalıdır. Fakat bunun gibi öngörülemez düzenlemeler hukuk devletinde kabul edilemez. 

Bu kanuni düzenlemedeki eksikliğe ek olarak Anayasa Mahkemesi, Kanun’un evrak üzerinde şeklî bir inceleme önermekte olduğu, mahkemelerin uygulamada önlerine getirilen işin esasını çözmedikleri ve yalnızca cezanın öngörülen usul izlenerek yapılıp yapılmadığını denetlediklerine vurgu yapmış. İnceleme konusu Kanun maddesinde önerilen usule ilişkin uygulamanın henüz yerleşmemiş olmasının, temyiz aşamasında bu konuda verilen kararlar ile derece mahkemelerinin önündeki dosyalarda muhakemeyi nasıl yürüteceklerine ilişkin olarak Kanun’da mevcut olan belirsizliği daha da derinleştirdiğine dikkat çekilmiştir. Yani uygulamaya ilişkin durum yukarıda bahsettiğim öngörülemezlikte daha da büyük bir boşluğa yol açmıştır.

Pilot karar usulünün önemini burada vurgulamak gerekiyor. Anayasa Mahkemesi önüne gelen bir davayı incelerken konunun münferit bir ihlal olmadığını, kanundan kaynaklanan ve yapısal bir sorun olduğunu dile getirerek yasama organından bir düzenleme beklediğini dile getirmiştir.

İfade özgürlüğü ve basın özgürlüğü demokratik bir yönetimin olmazsa olmazıdır. Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı ilkesel olarak çok önemli. Pilot karar olduğu için meclis açıldığında bu konuda bir düzenleme yapılması gerekir. Fakat daha önce verilen bazı pilot kararlar için henüz düzenleme yapılmadı. Bu nedenle, Türkiye’de sıklıkla gördüğümüz gerekenin yerine getirilmemesinin mümkinatını unutmamak gerekiyor.

Fotoğraf: Clay Banks 

Hukuk
Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
Önceki İçerikGüzelliğin On Para Eder | Mutfakta Ne Var? #30
Sonraki İçerik İstanbul Sözleşmesi ve Saadet Partisi | Mustafa Kaya | Berlin Duvarı #23

Diğer İçerikler

Yazılar

Açık Alanda Alkol Yasağı

8 Eylül 2023 Afra Teren Gürlüler
Yazılar

Nitelikli Göçmen: Melissa Vargas

5 Eylül 2023 Osman Can Akdeniz
Bültenler

Dünya Endekslerinde Türkiye – IV

23 Ağustos 2023 Daktilo1984

Yorumlar kapalı.

Güncel İçerikler

Tarih Yazmaktan Tarih Olmaya Ramak Kala: İYİ Parti

21 Eylül 2023 Yazılar Murat Aydın

Kitap Yorum: Anti-Kapitalist Zihniyet, Ludwig von Mises

20 Eylül 2023 Yazılar Rabia Nur Kartal

Dünya Gündemi: Ukrayna Cephede İlerliyor mu?

19 Eylül 2023 Bültenler Bahadır Çelebi

Dünya Endekslerinde Türkiye – V

19 Eylül 2023 Bültenler Daktilo1984

E-Bültene Abone Olun

Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




İçerik
  • Yazılar
  • Podcast
  • Forum
  • Röportajlar
  • Çeviriler
  • Özetler
  • Bültenler
  • D84 INTELLIGENCE
Konular
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Dünya
  • Tarih
  • Kültür Sanat
  • Spor
  • Rapor
  • Gezi
Sosyal Medya
  • Twitter
  • Facebook
  • Instagram
  • Youtube
  • Apple Podcast
  • Spotify Podcast
  • Telegram
Kurumsal
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Yazarlar
  • İçerik Sağlayıcılar
  • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
© 2023 DAKTİLO1984
  • KVKK Politikası
  • Çerez Politikası
  • Aydınlatma Metni
  • Açık Rıza Beyanı

Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.