Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Açık Öğretimde Psikoloji Olmaz!
    Forum

    Açık Öğretimde Psikoloji Olmaz!

    S. Hakan Uzunlar15 Temmuz 20205 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    [voiserPlayer]

    Bu yazının amacı, Açıköğretim Fakültesinde psikoloji bölümünün açıldığı iddiasıyla gündeme gelen psikologluk mesleğinin gerçekliğini ele almak ve toplumun niçin tehdit altında olduğunu açıklamaktır.

    Psikologlar, dikkat alanımıza çoğunlukla yabancı dizi ve filmler yoluyla girse de çalışma alanları ve ortamları bakımından sinematografik algının dışında bir mesleki gerçekliğe sahiptir. Zihinlerde canlanan psikoloğun, psikolojik şikayetleri olan kişilere yardımcı olan ve psikoterapi (terapi) yapan bir uzman olduğunu varsayabiliriz. Psikolog bu kurguda serbest meslek mensubudur, sosyoekonomik düzeyi yüksektir ve bir kişinin yaşam kalitesini arttıracak denli rol sahibidir. Öte yandan, Türkiye’de durum biraz farklı denebilir. Psikologların ne yaptığı ya da nasıl çalıştığı kuşkusuz başka bir konu. Ancak, gelin psikologların niçin gündem olduğuna göz atalım.

    İstanbul Üniversitesi’nin Açıköğretim Fakültesinde psikoloji bölümü açtığının fark edilmesi ve sosyal medyada yayılmasıyla (13.07.2020), psikologlar ayağa kalktılar ve yoğun şekilde tepkilerini göstermeye başladılar. Başlarda haberin doğrulundan emin olunamadı ancak, sonrasında gerçek olduğu öğrenildi [1, 2].

    İstanbul Üniversitesi'nde Açık Öğretimle Psikoloji Bölümü açıldığına dair bir bilgi dolaşmaktadır. Şu anda böyle bir bölüm açık değildir. Durumu araştırıyoruz. Ancak gelen bilgiler bu bilginin yanlış olduğu yönündedir.

    — Okan Cem Çırakoğlu (@okancem) July 12, 2020

    İstanbul üniversitesi Auzef psikoloji uzaktan eğitim programını bölümün hilafına senatodan geçirdiği bilgisini aldım. Ama bölümden hiçbir destek alamadığı için ne ders me hoca atanabilmiş değil onun için https://t.co/2XERby7Lij) sayfasının içi boş.
    Bilginize

    — arkos (@arkonacsibel) July 13, 2020

    Hashtag’ler açıldı, olay medyaya yansıdı [3, 4, 5]. Psikologların meslek örgütü olan Türk Psikologlar Derneği (TPD) ivedilikle sürece dahil oldu ve tüm ruh sağlığı çalışanlarını desteğe çağırdı [6]. Konu, CHP’li milletvekili İrfan Kaplan tarafından meclis gündemine de taşındı [7].

    #açıktanpsikoloğaHAYIR #psikolojiaçıköğretimolamaz #açıköğretimdepsikolojiolmaz #meslekyasası@istanbuledutr @yekta_sarac @ziyaselcuk @ykalitekurulu @saglikbakanligi @Haberturk @Hurriyet @milliyet @cumhuriyetgzt @Sabah @BirGun_Gazetesi @trt @trthaber pic.twitter.com/eqgIQfRj4H

    — Türk Psikologlar Derneği (@TPDBilgi) July 13, 2020
    https://twitter.com/irfankaplanchp/status/1283028381752270850

    Aktarılanlardan anlaşılan, İstanbul Üniversitesi senatosunca Açıköğretim Fakültesinde psikoloji bölümünün açılmasına karar verildiği ve YÖK’ün bile habersizmiş gibi davrandığı yönünde. Geçtiğimiz yıllarda Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesinde açılması planlanan psikoloji bölümünün niçin açılmaması gerektiği YÖK ile kurulan diyalogla aşılmıştı ve bölüm açılmamıştı. Öte yandan, Türkiyenin ilk ve en eski psikoloji bölümünü barındıran İstanbul Üniversitesinde bu kararın psikoloji bölümünden habersiz alınması, “sessiz sedasız” yapılmaya çalışıldığı izlenimini veriyor.

    Peki, açıköğretim fakültesinde psikoloji bölümünün açılmasının ne gibi bir sakıncası olabilir? 

    TPD Genel Başkanı Okan Cem Çırakoğlu’nun “Halk sağlığı için ciddi bir risk ve tehdit” olarak nitelediği durumun iki ana nedeni bulunuyor. Bunlardan birincisi psikoloji eğitiminin özgünlüğü, ikincisi ise sahte psikologlara kapı aralamasıdır.

    Hükümetin izlediği yükseköğretim politikası nedeniyle psikoloji bölümlerinin sayısı o denli çoğaldı ki, mesleki yetkinlik ve yeterlilik sorgulanmaya başlandı. Sürekli arttırılan kontenjanlar dolayısıyla yıllık toplam mezun sayısı yükseldi ve uzun süredir psikolog enflasyonu yaşanıyor [8, 9]. Akademik kadrosunu psikologlardan değil de psikiyatri, ilahiyat ve sosyoloji gibi başka alanlardan akademisyenlerin oluşturduğu bölümlerin sayısı arttı. Çoğu üniversitenin psikoloji bölümünde eğitim, araştırma ve gözlem için hiçbir laboratuvar yok. Çoğu bölümde araştırma faaliyetleri yürütülmüyor. TPD’nin yaptığı açıklama durumu daha iyi özetliyor:

    “Psikolog unvanı kazandıran psikoloji lisans derecesi, kuramsal ve uygulamalı ders içeriklerinin yanı sıra gözlem, gözetim ve deney ortamlarının kesin gerekliliği ile geliştirilen müfredat kapsamında edinilebilmektedir. Bu minvalde daha önce Anadolu Üniversitesi tarafından da önerilmiş olan açık öğretimde psikoloji lisans programı uygulaması, psikoloji bilimi ve evrensel yükseköğrenim ilkeleri uyarınca mümkün ve kabul edilebilir değildir.“.

    Türkiye’de pek çok meslek grubunun aksine psikologluk mesleğini ve psikolojik hizmetleri düzenleyen bir yasa bulunmuyor. Sağlık Bakanlığının yönetmeliğinde yapılan tanım ise yalnızca bakanlıkta çalışanları kapsıyor. Dolayısıyla, yasal anlamda psikolog diye bir meslek bulunmuyor, pratikte ise durumlar daha karışık. Psikoloji eğitimi olmayan ve çokça new age takipçisi kişilerin “psikolog” taklidi yaptığını ve hizmet verdiğini biliyoruz. Hiçbir yetkinliği ve altyapısı olmayan bu kişilerin “danışan” gördüğünü hatta “terapi” yaptığını ana akım (eski) medyaya yansıyan haberlerden de görebiliyoruz. Sosyal medya gibi yeni medya kanallarında ise neredeyse her gün yeni bir sahte psikolog ifşa ediliyor. Halk, hizmet aldığı kişilerin psikolog olmadığını doğal olarak bilmiyor ve istismara uğrayanlar yani mağdurlar bunu fark edemeyebiliyor.

            Açıköğretim Fakültesinde psikoloji bölümü açılırsa sahte-psikologlar, gerçek bir psikoloji eğitimi almadan bu ünvanı kullanabilecekler. Psikoloji lisansı, etik ilkelerin ve uygulamaya yönelik temel becerilerin kazandırıldığı, yalnızca kuramsal bilgilerden oluşmayan bir eğitim programı gerektirmektedir. Bu çerçeveden bakıldığında açıköğretim koşullarında gerekli eğitim standartlarının yakalanması imkansız görülmektedir.

    Güncel Durum: Mesleğin yasal zemini yok.

            Türk Psikologlar Derneği, meslek yasası için 45 yıldır çalışıyor [10] ancak hazırlanan yasa taslakları pek çok kez mecliste dile getirilmesine karşın bir sonuç alınamadı. Türkiye’deki psikolog sayısı 50 binin üzerinde, her yıl 4 bin dolayında mezun veriliyor ve kayıt olanlar 8 bini geçiyor [11]. Yaygın kanının aksine psikologların az bir bölümü klinik psikoloji alanında çalışıyor veya psikoterapi yapıyor. Psikologların büyük bölümü kamuda ve özel sektörde çeşitli görevler alıyor. Yer alınan sektörleri sağlık, adli, eğitim ve askeriye-emniyet gibi örneklerle ifade edebiliriz. Dolayısıyla, tüm bu alanlardaki mesleki faaliyetleri bir yasal güvence olmaksızın yürütmek, psikologların görev tanımlarının kötüye kullanılmasına ve etik dışı dayatmalarla karşılaşmalarına neden olabiliyor. Yazının başındaki zihinlerdeki psikolog algısına dönersek, güncel durumun ondan çok uzakta olduğunu görebiliriz. Psikoloji alanı; mesleki tanımlamalarından yoksun, resmî kurumlar tarafından sistematik olarak görmezden geliniyor ve hiçbir ihtiyaca hizmet etmeyen politikalarla müdahalelere maruz kalıyor.

    Ruh sağlığını koruyucu bir yasa yok!

    Ruh sağlığı alanında faaliyet gösteren psikiyatrların, psikologların, psikolojik danışmanların, hemşirelerin ve sosyal hizmet uzmanlarının talebi ise ruh sağlığını gözeten bir yasanın çıkarılması [12]. Sağlık Bakanlığının son 3 yıllık verilerine göre yaklaşık 8 milyon kişi psikiyatri polikliniklerine başvurmuş [13]. Ruh ve beden sağlığının bir bütün olarak ele alınması ve ruh sağlığı meslek mensuplarının birlikte çalışabilmesi gerekiyor. Psikoloji eğitiminde niteliğin düşmesi ve sahte-psikologların önüne geçilmemesi yalnızca bireysel değil, toplumsal sağlık bakımından tehlike oluşturuyor.

    Psikologlar doğal afetler gibi travmatik kriz durumlarında gönüllü hizmet veren sayılı meslek grupları arasında yer alıyor. Lisans eğitiminden sonra bir alanda uzmanlık kazanılabilmesi için yüksek lisans veya doktora derecesinin alınması gerekiyor. İlerleyen meslek yaşamında farklı yöntemleri öğrenmek ve güncel kalabilmek için ek eğitimlere katılmak gerekebiliyor. Dolayısıyla, yapılandırılmamış mesleki çalışma koşulları ve eğitim niteliğinin devlet eliyle düşürülmesi psikologların ayaklanmasındaki önemli motivasyonlar arasında görünüyor. Yinelemek gerekirse, açıköğretim koşullarında gerekli eğitim standartlarının yakalanması uzak bir hayalden ibarettir.

    Fotoğraf: Priscilla Du Preez


    Kaynaklar

    1-https://twitter.com/okancem/status/1282449861409898497

    2-https://twitter.com/arkonacsibel/status/1282576054859825153 

    3-https://www.haberturk.com/istanbul-universitesi-nde-acikogretim-psikoloji-bolumu-nun-acilmasi-psikologlari-isyan-ettirdi-2742608 

    4-https://www.birgun.net/haber/uzaktan-psikoloji-olmaz-308207 

    5-https://t24.com.tr/haber/turk-psikologlar-dernegi-acik-ogretimde-psikoloji-lisans-programi-uygulamasi-mumkun-ve-kabul-edilebilir-degildir,890703 

    6-https://twitter.com/TPDBilgi/status/1282603555078184970 

    7-https://twitter.com/irfankaplanchp/status/1283028381752270850 

    8-https://psikolojiagi.com/psikoloji-lisans-egitiminde-sorunlar-ve-oneriler/ 

    9-https://www.psikolog.org.tr/tr/haberler/www/psikoloji-lisans-egitiminde-sorunlar-ve-cozum-onerileri-calistayi-x734/ 

    10-https://www.psikolog.org.tr/tr/files/folder/meslek-yasasi-calismalari-kitapcigi-x735.pdf 

    11-https://psikolojiagi.com/gelecek-5-yil-icinde-turkiyede-kac-psikolog-olacak/ 

    12-https://www.psikiyatri.org.tr/1800/ruh-sagligi-yasa-taslagi 

    13-https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/yazili_sozlu_soru_sd.onerge_bilgileri?kanunlar_sira_no=262067 

    Siyaset
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikWayfair Olayı | Nazlıcan Kanmaz & Barış Ertürk | Açık Toplum #14
    Sonraki İçerik Azerbaycan-Ermenistan Çözümsüzlüğü | Toğrul İsaoğlu & Beril Eski | Bölüm #14

    Diğer İçerikler

    Videolar

    CHP’nin Kurultay Davası | Çavuşesku’nun Termometresi #257

    4 Haziran 2025 İlkan Dalkuç, Burak Bilgehan Özpek ve Melis Konakçı
    Yazılar

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    30 Mayıs 2025 Armağan Öztürk
    Videolar

    19 Mart Sonrasında Ekonomi | Enes Özkan | Çavuşesku’nun Termometresi #256

    29 Mayıs 2025 Enes Özkan, Melis Konakçı ve İlkan Dalkuç

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    İran-ABD İlişkilerinde 2025 Yılı Gelişmeleri

    4 Haziran 2025 Yazılar Erdal Kesin

    Dünya Gündemi: Ukrayna’nın Örümcek Ağı Operasyonu ya da Rusya’nın Pearl Harbor’u

    3 Haziran 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Türkiye’de İşgücü Piyasası: Perşembe’nin Gelişi Çarşamba’dan Belli midir?

    2 Haziran 2025 Yazılar Oytun Meçik

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    30 Mayıs 2025 Yazılar Armağan Öztürk

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Haziran 2025
    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}