[voiserPlayer]
Ekrem İmamoğlu dünyaya popülistlerin nasıl mağlup edileceğini mi gösterdi? Dünyanın çeşitli yerlerindeki liberaller, popülist politikalara karşı kazanmanın yollarını el yordamıyla keşfetmeye çalışırken İmamoğlu’nun bariz galibiyeti karanlık bir gecede gerçekleşen yıldız yağmuru gibiydi. Birçok insan, bu sonuçları çözümleyecek ve hayata geçirmek için dersler çıkartacak.
İmamoğlu’nun zaferi, dünya çapında birçok popüliste, Türkiye siyaseti üzerindeki hâkimiyeti sayesinde, ilham veren Tayyip Erdoğan’ın geriletilmesi anlamına geliyor. Eğer Erdoğan, onu iktidara taşıyan ve kendi mahallesi olarak gördüğü İstanbul’da mağlup edilebiliyorsa, diğer ülkelerde mesela gelecek sene ABD’de de benzer bir senaryo gerçekleşebilir.
Ancak bazı şerhler düşmek gerekiyor. İstanbul, Türkiye siyasetinin can damarı olsa da, dünyanın diğer bölgelerini temsil eden bir mikro-evren değildir. İmamoğlu’na başarı getiren bazı faktörler kendine özgüdür. Mesela, Türkiye’deki ekonomik koşullar kötüdür ve İstanbullular seçimleri enflasyon ve işsizlik karşısında duydukları memnuniyetsizliği göstermenin bir aracı olarak görmüşlerdir. ABD’de yapılacak seçimlerde böyle bir durumun ortaya çıkması pek olası değildir.
Bununla birlikte, liberaller dünyanın çeşitli yerlerindeki popülist rakiplerinin Erdoğan’ın yaptığı siyasi hataları yapmalarını beklememelidir. İmamoğlu’nun az farklı galibiyetinden sonra Erdoğan seçimlerin usulsüz olduğu ve yenilenmesi gerektiği konusunda ısrar etti. Bu yaklaşım, oldukça parçalı halde bulunan muhalefeti bir araya getirdi ve İmamoğlu ikinci seçimi büyük farkla kazandı.
Böyle olsa bile, sayın belediye başkanı da övgüyü hak ediyor. Fırsatları iyi değerlendirdi, akıllıca ve seçmende karşılık bulan bir kampanya yürüttü. Bu kampanyada öne çıkan ve örnek alınması gereken başlıklar ise şöyle;
Don’t Worry Be Happy: Son 10 yılda ilk resesyonunu yaşayan Türkiye’nin ekonomik görünümü Başkan Erdoğan’ı yıpratmak için bir sopa olabilirdi. Fakat İmamoğlu, seçmenlerin noktaları birleştirmek için kendisine ihtiyacı olmadığını sezebildi. İşlerin ne kadar kötü gittiğini sürekli olarak hatırlatmak yerine, İmamoğlu sürekli olarak pozitif bir tavır takındı ve Her Şey Çok Güzel Olacak gibi bir sloganı benimsedi. Elbette ki, ekonomiyi düzeltmek belediye başkanının işi değildir ama İmamoğlu güneşli bir hava yaratmayı başardı. Pozitiflik başarılı oldu.
It isn’t Identity, Stupid: Yaklaşık 20 senedir Türkiye siyaseti AKP’nin temsil ettiği İslam ile muhalefetin büyük kısmı tarafından temsil edilen laiklik kavramlarının, yani kimlik temelli politikaların kıskacındadır. İmamoğlu, Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan CHP’nin adayı olmasına rağmen daha önceki kampanyalarda öne çıkan partizanca tutumdan uzak durdu. Laiklik yanlısı politikacıların çoğu zaman yaptığı gibi dindar olmaktan utanmadı, Cuma namazlarına düzenli olarak gitti ve Ramazan ayında orucunu seçmenlerinin evinde açtı. Böylece, AKP onu tipik bir laik olarak yaftalayamadı ve dindar seçmenlerden uzaklaştıramadı. İmamoğlu, İstanbul’un en dindar ve CHP tarafından kaybı kabullenilmiş semtlerinde zorlu kampanyalar yürüttü. Birinci seçimde AKP’ye oy vermiş bölgelerden aldığı oyları ikinci seçimde daha da arttırdı.
Mağdur Yaratmamak: İmamoğlu’nun kazanmasına en çok yardım eden stratejisinin karşı tarafı yaftalamamak olduğu iddia edilebilir. Erdoğan’ın tabanını dışlamak ve küçük görmek yerine İmamoğlu onlara ulaşmak için çok çaba sarf etti ve radikal bir sevgi anlayışı çerçevesinde hareket etti. Kendisine terör destekçisi diyen ve gizli bir Rum olmakla suçlayan rakiplerini ciddiye almadı ve cevap vermedi. Bunun yerine AKP seçmenlerine kendini anlatmayı seçti.
Sonuçta bu strateji başarılı oldu. Erdoğan’a ve onun popülist etiketine bu büyük seçim yenilgisini 800 bin oy farkla seçimi kazanarak yaşattı. Peki, İmamoğlu’nun oyun stratejisi diğer popülist rejimlere karşı da çalışır mı? Bunu, denenmeden bilemeyiz fakat çeşitli ülkelerden birçok liberal buna bir şans verecektir.
*Bu yazı 1 Temmuz 2019 tarihinde Bloomberg.com’da yayınlanmış ve Burak Bilgehan Özpek tarafından çevrilmiştir. Yazının orijinal versiyonu: https://www.bloomberg.com/opinion/articles/2019-07-01/istanbul-s-election-offers-playbook-for-beating-populists