Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Türkiye Ekonomisi: Borsada Taban Hareketleri Can Yakıyor
    Bültenler

    Türkiye Ekonomisi: Borsada Taban Hareketleri Can Yakıyor

    Caner Gerek21 Kasım 20227 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    [voiserPlayer]

    Ekonomos Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni (14 – 20 Kasım 2022)

    Geçen haftaki bültende borsada yatırımcı sayısındaki artıştan bahsetmiştim. Bu hafta itibarıyla hisse senedi piyasasında yatırımcı sayısı 3,12 milyona yaklaştı ve geçen haftadan bu yana yaklaşık olarak 170 bin yeni yatırımcı borsaya gelmiş oldu. Sermaye piyasalarının gelişimi açısından bu artış olumlu olmakla birlikte sıkıntılı bir durum da gözüküyordu. Yine geçen hafta gelen yatırımcıların bir kısmının sürekli yükselme eğiliminde olan hisse senetlerine yönelmiş olabileceğinden ve bunun da endişe verici bir durum olduğundan bahsetmiştim. Çünkü çok hızlı bir şekilde artan bazı hisselere zirve noktalardan girenlerin büyük kayıplarla karşı karşıya kalabileceği bir durum söz konusuydu. Bu hisse senetlerinde Perşembe gününden itibaren sert satışlar gerçekleşmeye başladı.

    Bu hisse senetlerinin en çok konuşulanı Sasa Polyester Sanayi A.Ş. idi. Şirket; polyester, elyaf, filament iplik, polyester, bazlı polimerler, özel polimerler ve ara ürünlerde dünyanın önde gelen üreticilerinden. 13 Eylül tarihinde hisse 52 TL civarında fiyatlanırken bir ay sonrasında 88 TL civarına gelerek kabaca yüzde 70 artış gösterdi. Buradan sonra hareketler daha da hızlandı ve hisse geçtiğimiz Perşembe günü 189 TL’ye ulaştıktan sonra sert satışlar gerçekleşti. Hisse Perşembe ve Cuma gününü taban kapatarak zirve seviyelerden alanlar için iki günde yaklaşık yüzde 20’lik bir kayba yol açtı. Hissenin Cuma gününü taban kapatması ise satışların bir süre daha devam edeceğine işaret ediyor. 2015 yılında Sasa Polyester şirketinin Sabancı grubundan Erdemoğlu grubuna geçmesiyle şirketin çehresi değişti ve yapılan yatırımlarla karlılığını oldukça artırdı. Bu karlılık artışı ve son dönemdeki hareketleriyle hisse fiyatı son yedi yılda yaklaşık 650 kat arttı. Sasa Polyester, Yumurtalık’ta rafineri tesisi kurulması gibi 2032 yılına kadar yapmayı planladığı yüklü yatırımlar nedeniyle yatırımcıların oldukça gözde şirketi.

    Hisseleri sert satışlar gören bir diğer şirket ise Hektaş oldu. Hektaş, Türkiye’nin bir numaralı zirai ve tarım ilaçları üreticisi konumunda. Daha önceleri sadece bahar aylarında yüksek satışlar yapabilen bir şirketken son yıllarda yapılan yatırımlarla yılın dört mevsimi yüksek satış yapabilen bir şirkete dönüştü. Burada özellikle geliştirilen yeni ürünlerle gübre ve tohum alanında karlılığı arttı ve bu durum hisse fiyatının hızlı artışında etken oldu. Hisse fiyatı son 5 senede 25 kuruştan 51 TL’ye kadar çıktı. 13 Eylül tarihinde hisse fiyatı 16 TL iken geçtiğimiz Perşembe günü 51,30 TL’yi gördükten sonra o da sert satışlara maruz kaldı ve haftayı 41,54 TL taban fiyattan kapattı. Sasa’daki gibi hissenin son iki aylık sert yükselişi sert satışlarla sonlanmış oldu.

    Burada üçüncü bir şirket ise Kontrolmatik Teknoloji Enerji ve Mühendislik adlı şirket. Web sitesinde yazan bilgilere göre Kontrolmatik’in temel faaliyet alanı enerji, üretim, iletim ve dağıtım tesisleri, santral yan tesisleri, operasyonel teknolojiler, endüstriyel yazılımlar, kontrol ve güvenlik sistemleri, haberleşme, veri işleme ve nesnelerin interneti ile güç sistemleri ve anahtar teslim çözümler üretmek. Şirket açıkladığı bilançolarla, aldığı ihale ve yaptığı sözleşmelerle, ABD’ye açılmada beklediği teşviklerle ve faaliyet raporunda sunduğu geleceğe dair beklentilerle hisse senedi piyasasının gözde bir şirketi. Yaklaşık iki sene önce halka arz edilen şirket bu iki senelik süreçte 2,11 TL’den 229,90 TL’ye kadar çıkarak ilk günden bu yana elinde hisseyi bulunduranlara benzeri az görülür bir kazanç sağladı. Fakat Kontrolmatik şirketi de 229,90 TL’yi gördükten sonra iki gün boyunca sert satışlar yiyerek 174,70 TL taban fiyatla haftayı kapattı. Bu şirketlerin yanında yine son dönemde aldıkları ihalelerle ve iş sözleşmeleriyle oldukça dikkat çeken ve enerji sektöründe faaliyet gösteren Yeo Teknoloji Enerji ve Endüstri AŞ ve Smart Güneş Teknoloji şirketleri de bu taban hareketine katıldılar. Yenilenebilir enerji tarafında faaliyet gösteren ve son dönemde belki de borsaya açık şirketler arasında en çok ihale ve yeni iş ilişkisi açıklayan Girişim Elektrik Sanayi Taahhüt ve Ticaret A.Ş. de ilk gün taban olmasa da sert düştü ve ikinci gün o da taban hareketine eşlik etmiş gözüküyor.

    Bu şirketlerin ortak özelliği bilançolarının güçlülüğü ile oldukça yüksek getiri imkanı sunmuş ve bu nedenle daha da yüksek getiri beklentisi oluşturan şirketler olmaları. Bu beklenti bir yandan şirketlerin geçmiş performansı kaynaklı olurken, bir yandan da gelecekteki yatırımları ile de oluşmuş durumda. Yenilenebilir enerji ve tarım gibi geleceğin önemli sektörleri arasında faaliyet göstermeleri bu beklentiyi güçlü tutmada bir diğer önemli faktör. Dolayısıyla bu şirketler aslında oldukça beğenilen ve gelecekte de başarılı performans göstermesi beklenen, bir hikayesi olan şirketlerdi.

    Geçmişte yüksek performans göstermeleri ve gelecekte de yüksek performans oluşturacağı beklentisi bu hisselerin daha fazla talep görmesine ve borsadaki diğer şirketlerden ayrışmalarına yol açıyordu. Yeni gelen yatırımcının da bu beklentiye paralel olarak artık fiyatın geldiği noktaya bakmadan alımlar yapmasına yol açmış olabilir. Çünkü geleceğin hissesi olarak gördüğünde ya da mevcut durumda çok kazandırdığında geldiği fiyat seviyesine bakmadan bu hisseleri alan bir kesim var. Sosyal medyada bazı hesaplar da bu yönde tavsiyeler vermekte. Dolayısıyla birilerinin bu hisseleri bugünkü ederinden daha yüksek fiyatlarla birilerine satmayı amaçlaması muhtemel. Tabi bu şirketlerin bugünkü ederinin ne olduğu ayrı bir tartışma konusu. Piyasada bu şirketleri oldukça pahalı bulanlar olmakla birlikte içlerinden en azından birkaçını ayıran ve diğerleri kadar pahalı olmadığını iddia eden veya geleceği fiyatladığı için ederlerinin bu olduğunu iddia edenler de bulunmakta. Fakat şurası kesin ki son iki üç aydaki yükseliş hareketleri oldukça sert, (bazılarında) temel anlamda bir gelişmeye dayandırmanın zor olduğu hareketlerdi ve bu hareketler tam da yüksek sayıda insanın kripto ya da KKM gibi yatırım araçlarını bırakıp hisse senedi piyasasına rağbet gösterdiği dönemde gerçekleşti.

    Borsaya rağbetin arttığı dönemde bu kadar sert yükselişlerin gerçekleşmesi ve devamında zirve noktalardan sert satışlara maruz kalmaları CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da dikkatini çekti ve kendisi twitter’dan bazı açıklamalar yaptı. Kılıçdaroğlu’nun yaptığı açıklamalar şu şekilde:

    “Belli aracı kurumlar üzerinden bazı şirketlerin değerini bilerek şişiriyorlar. Farkında değiller ama Bay Kemal onları izliyor. Bu işledikleri suçların hesabı sorulacak. Sonra ‘emir geldi, yaptım’ demek yok. Benden söylemesi. Küçük yatırımcıyı da uyarıyorum. Tasarrufunuz enflasyona ezilmesin diye borsaya giriyorsunuz ama asıl yem, bu gördüğünüz şişirilmiş değerlerde. Maalesef avlanan siz olacaksınız. Sizlere şişirilmiş fiyatlarla hisse satılıyor, yabancılar da bu fiyatlardan sürekli hisse satıp payını azaltarak kaçıyor. Uyarıyorum, küçük yatırımcı büyük zarar görecek. Küçük yatırımcıyı soymaya hazırlanıyorlar.”

    Kemal Kılıçdaroğlu hisse senedi piyasasındaki bu son hareketlerin iktidar gözetiminde olduğunu ima ederken yatırımcılara da borsada yem olabilecekleri uyarısında bulunuyor. Kılıçdaroğlu’nun bu açıklamaları açıkçası oldukça özensiz açıklamalar. Ana muhalefet partisi liderinin finansal piyasalar hakkında konuşurken piyasaların hassasiyetini göz önünde bulundurması beklenir. Açıklama hem herhangi bir kanıta dayanmaması, hem de piyasaları daha tedirgin edebilecek açıklamalar olması nedeniyle oldukça sıkıntılı. Yine bu beş altı hisseden bahsetmeden daha genel konuşması hisse senedi piyasasındaki diğer şirketlerin sağlıklı fiyat gelişimini engelleme açısından da sıkıntılı. Zamanlama açısından bakıldığında küçük yatırımcıların soyulması olayı eğer gerçek bir amaç ise o amaç artık işleme sokulmuş durumda. Yani bu hisseler zaten taban fiyattan işlem görüyorlar artık ve satmak istediğinizde alıcı bulamıyorsunuz. Dolayısıyla mevcut durumda dikkatli olunabilecek pek bir durum yok. Üstelik olayın büyümesi daha da fazla insanın panik yapmasına ve daha fazla tabana satış yazılmasına ve sonuç olarak da daha sert düşüşlere yol açabilir. Ya açıklama kanıtlara dayandırılarak daha erken yapılabilirdi (ki bu durum da piyasalara zarar vereceği halde en azından bazı yatırımcıların henüz hisse almadığı bir zaman dilimi olurdu) ya da mevcut satışlar bittikten sonra durumu anlatmak adına yine kanıtlara dayanaraktan yapılabilirdi. Şu an yapılan açıklamalar en kötü zamanlamayla yapılmış açıklamalar oldu ve sorunun çözümüne dair herhangi bir katkısı olmaktan da uzak görünüyor.

    Bitirirken şunu da belirtmek gerekir ki hisse senedi piyasası görece yüksek riskler barındırdığı için her yatırımcının yatırım yapmaması gereken bir piyasa. O nedenledir ki yatırım yapmak isteyenler hesap açmak istediğinde uygunluk testi yapılarak risklilik algıları ölçülmeye çalışılır. Hisse senedi piyasasında, işlem yapmasının uygun olmadığı yatırımcıların bulunduğunu varsaydığımızda aslında ortada çelişkisel bir durum var. Mevduat faizi ya da döviz gibi enflasyona karşı insanların kendilerini korumak için kullandığı yatırım araçlarını kamu müdahalesiyle oldukça düşük kazanç getirici yatırım araçları haline getirmek, yatırımcıların birçoğunu mecburen borsaya yöneltiyor. İnsanların son çare olarak buraya gelmesi, aslında hisse senedi piyasası için uygun olmayan vatandaşların da mecburen buraya gelmesine ve böylece hatalı işlemler yapma ve zarara uğrama riskiyle karşı karşıya kalmalarına neden oluyor. O nedenle sorun, en başta iktidarın yatırımcılara hisse senedi piyasası dışında bir yatırım aracı bırakmamasıyla başlıyor.

    Ekonomi Ekonomos Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikKorkudan Korkmak ve Muhalefet
    Sonraki İçerik İklim, Enerji ve Ekonomi Dosyası (6)

    Diğer İçerikler

    Bültenler

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bahadır Çelebi
    Bültenler

    Dünya Gündemi: Trump’ın Körfez Turu, ABD-Çin Ticaret Savaşlarında Geçici Ateşkes

    13 Mayıs 2025 Bahadır Çelebi
    Bültenler

    ABD Gündemi: Trump’ın İlk 100 Günü, Sol Muhalefet Meydanlarda, Kamuda Tasfiyeler, Mineral Anlaşması

    10 Mayıs 2025 Emrullah Özdemir

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    30 Mayıs 2025 Yazılar Armağan Öztürk

    Komünizmin Rıza Nur’u: Aclan Sayılgan

    28 Mayıs 2025 Yazılar Kadir Serkan Selçuk

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Krizler Çağında Umut Ekmek: Gençler Gıdanın Geleceğini Geri Alıyor

    26 Mayıs 2025 Yazılar Elif Menderes

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}