Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Teknoloji Gündemi: ChatGPT Çip Üretecek, AB-Çin Ticaret Savaşı İhtimali
    Bültenler

    Teknoloji Gündemi: ChatGPT Çip Üretecek, AB-Çin Ticaret Savaşı İhtimali

    Mert Söyler1 Şubat 20246 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    [voiserPlayer]

    Altüst: Yeni Teknolojiler ve Değişen Endüstriler Bülteni (Ocak 2024)

    Neredeyse tüm dijital elektronik aletlerde kullanılan yarı iletken çipler her geçen gün global ticaretin en değerli ticari ürünlerinden biri haline gelirken ChatGPT’nin ana şirketi olan OpenAI, çip üretimine de girmeye hazırlanıyor. Elektrikli otomobillerin yaygınlaşmasında büyük etkisi olacağı düşünülen bir “pil devrimi” beklenirken, Avrupa Birliği ve Çin, elektrikli araçlar yüzünden ticaret savaşına mı hazırlanıyor?

    ChatGPT, Global Çip Tedarik Zincirini Nasıl Etkileyecek?

    Geçtiğimiz ayın Altüst bülteninde ChatGPT’nin CEO’su Sam Altman’ın kovulması ve bunun yarattığı büyük tartışmalar sonucunda ChatGPT’ye geri dönmesini konu edinmiştik. Bu ay da ChatGPT, teknoloji gündeminin ana konusu olmaya devam ediyor. Elektronik endüstrisinin bel kemiğini oluşturan yarı iletken çip (semiconductor) endüstrisi, yapay zeka devriminin ana konularından biri haline gelmek üzere. Bunun temel nedeni, yapay zeka devrimi nedeniyle zaten her geçen yıl talebin arttığı çip endüstrisinde bir talep patlaması yaşanması.

    Sektörün devi ChatGPT de yarı iletkenler sektöründe ana aktörlerden biri olmak için bir süredir plan yapıyor. Çip üretiminde ABD, Tayvan, Japonya, Güney Kore, Almanya ve Fransa öne çıkan ülkeler. Özellikle Tayvanlı TSMC, dünyanın en büyük çip üretici konumunda. Tayvan hükümetinin en büyük hissedarı olduğu TSMC, global çip üretiminin yarısından fazlasını karşılıyor.

    Fakat Çin-Tayvan gerilimi nedeniyle TSMC’nin sektörel dominasyonu ve Çin’in Tayvan’a olası bir müdahalesi sonucunda global çip arzında çıkabilecek olan kriz, ABD başta olmak üzere çoğu ülke için bir güvenlik meselesi olarak görülüyor. Bu nedenle Trump hükümeti ve sonrasında gelen Biden hükümeti, yıllardır çip üreticilerini ABD’ye yatırım yapmak için ikna etmeye çalışmakta.

    Öte yandan, TSMC’nin ABD ve Avrupa’da üretim tesisleri kurması, Tayvan’da fikir ayrılıkları da yaratıyor. Çünkü, ülkenin en büyük işvereni durumunda olan TSMC’nin Tayvan dışında yatırım yapması, diğer ülkelerin Tayvan’a çip konusunda bağımlılığını azaltıp, Batılı müttefiklerin olası bir kriz durumunda Tayvan’ı gözden çıkarabilecekleri bir duruma sebebiyet verebilir.

    Sam Altman bu ay içerisinde, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) varlık fonu şirketi olan Abu Dabi Yatırım Kurulu’nun başkanı da dahil olmak üzere birçok Ortadoğulu yatırımcıyla ve dünyanın önde gelen çip üreticisi şirketleriyle görüşmeler gerçekleştirdi. Altman’ın planı şimdilik tam olarak bilinmese de BAE’nin ana yatırımcısı olduğu ve ChatGPT’ye öncelik vererek üretim yapacak olan bir global üretim ağı kurması bekleniyor. TSMC ve Samsung gibi büyük üreticilerin de partner olacağı bu üretim ağı, yapay zeka teknolojilerinin yarattığı ilgiye de bakıldığı zaman global çip arz ve talep zincirini tamamen değiştirme potansiyeline sahip.

    ChatGPT’in en büyük hissedarı ve yönetiminde büyük söz sahibi olan Microsoft ise bu ay tarihinde ilk defa 3 trilyon dolarlık piyasa değerine ulaştı ve Apple’ı geçerek dünyanın “en değerli” şirketi haline geldi. Bu durumu yapay zeka teknolojilerindeki gelişmelerden bağımsız okumak mümkün değil, çünkü Microsoft’un özellikle sektörün devi ChatGPT’ye yaptığı yatırımlar sayesinde yakın gelecekte Apple ile arasındaki piyasa değeri farkını açması bekleniyor.

    Apple’ın da yapay zeka alanında kendi yatırımları var. Ancak Microsoft’un şimdilik, yapay zeka alanında reddedilemez bir avantajı olduğu düşünülüyor. Özellikle Altman’ın oluşturmak istediği çip üretim ağına Microsoft’un da dahil olması Asya merkezli çip üretimini başka bölgelere kaydırabilir.

    Elektrikli Otomobil Sektöründe Beklenen Devrim

    Otomotiv endüstrisi benzinden elektriğe doğru yavaş fakat emin adımlarla dönüşüm geçiriyor. Bu dönüşümde iki faktör çok önemli: araçların tek şarjda gidebildiği mesafe ve fiyat. Her geçen yıl elektrikli otomobil satışları artmaya devam ediyor fakat son on yıldır “katı hal pili” üretmek için tüm şirketler birbirleriyle yarışıyor. Mevcut elektrikli otomobil bataryalarına göre çok daha hızlı şarj, uzun mesafe ve batarya güvenliği sağlayacak olan bu teknolojinin, benzinli araçların tabutuna son çiviyi çakacağı düşünülüyor.

    Elektrikli araçlar ortalama olarak tek şarjda 400 ile 500 km arasında menzile sahip. Örnek vermek gerekirse, Türkiye’nin elektrikli otomobil markası Togg’un var olan modelleri de bu menzil aralığında. Fakat batarya teknolojisindeki yeni gelişmelerin bu mesafeyi en az iki katına çıkarması bekleniyor. Kimi uzmanlara göre sabit telefondan cep telefonuna geçiş gibi bir teknolojik kırılım yaratacağı düşünülen katı hal pilinde şu an Toyota, Volkswagen ve BMW araştırma ve geliştirme kısmında en önde gözüken şirketler.

    Tesla ve BYD, elektrikli otomobil üretimi ve satışında lider markalar, fakat Çinli BYD düşük işgücü maliyetleri ve üretim kapasitesi sayesinde çok kısa sürede tüm piyasaları domine edebilir. Batarya teknolojisinde yaşanacak olan bir devrim, Çin’in elektrikli otomobil endüstrisindeki ölçek ekonomisi avantajına karşı öne geçmek için mümkün olan tek yol olarak değerlendiriliyor.

    Avrupa Birliği ve Çin Arasında Elektrikli Otomobil Savaşı

    Elektrikli araçlar konusundaki diğer önemli bir faktör olan fiyat meselesi nedeniyle Avrupa Birliği ve Çin arasında ufukta yeni bir ticaret savaşı ihtimali gözüküyor. Eylül 2023’te Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Çin hükümetinin devlet teşvikleriyle Çinli elektrikli araçların fiyatlarının aşırı düşürüldüğünü ve global piyasaları ele geçirdiklerini söylemişti.

    Çinli elektrikli araç şirketlerine fazladan gümrük vergisi uygulamak için Avrupa Komisyonu, bir soruşturma da başlatmıştı. Avrupa Birliği haksız rekabet oluşturduğunu düşündüğü devlet teşviklerine karşılık olarak Avrupa piyasalarını düzenlemek için bu ürünlere fazladan gümrük vergisi uyguluyor.

    Çinli elektrikli otomobil markaları, Avrupa pazarının %8’ini oluşturuyor. Önümüzdeki yıl bu oranın %15’e çıkması bekleniyor. Çin hükümeti devlet teşviğinden ziyade, rekabet üstünlükleri nedeniyle Çinli markaların başarılı olduklarını belirtirken; bu ay içerisinde Avrupa Komisyonu’nun görevlendirdiği araştırmacılar Çinli BYD, Geely ve SAIC elektrikli otomobil markalarının Çin’deki üretim tesislerini ziyaret edecekler.

    Çin’in Avrupa Birliği Büyükelçisi Fu Cong ise iki tarafın da birbiriyle ticari hamlelerle mücadeleye girmesinden kaçınmak için Komisyon’un inceleme talebine uyduklarını, fakat aynı koşulları Çin de uygularsa AB şirketlerinin de incelenmesi gerekeceğini söyledi.

    AB ve Çin arasında olası bir ticaret savaşı ihtimali, akıllara 2013 yılında Çinli güneş paneli firmalarına aynı şekilde devlet teşviki nedeniyle Avrupa Komisyonu’nun soruşturma açmasını getiriyor. Fakat AB ülkeleri, o dönemde ortak karar alamamış ve Çin’in ürünlerine fazladan gümrük vergisi uygulanmamıştı.

    Politico’nun konuştuğu uzmanlar, güneş paneli sektörüne göre yeşil dönüşümün itici güçlerinden olan elektrikli otomobil endüstrisinin daha kritik bir sektör olduğunu belirtiyorlar. Ayrıca, Ursula von der Leyen’in Çin’e karşı sert konuşmasının; Ukrayna Savaşı’na rağmen Çin’in Rusya ile yakın ilişkileri, Tayvan’a karşı sert tutumu ve AB’nin Çin’in tedarik zincirlerine olan bağımlılığı göz önüne alındığında artık Çin ile iyi ticari ilişkilerin jeopolitik uyum getireceğine dair inancın yok olduğunun altını çiziyorlar.

    Benzer şekilde, Tesla’nın CEO’su Elon Musk da eğer BYD başta olmak üzere Çinli markalara fazladan gümrük vergisi uygulanmazsa çok kısa sürede diğer tüm markaları rekabet edilemeyecek derecede ucuz fiyatlarıyla piyasadan sileceklerini söylemişti.

    BYD, geçtiğimiz ay Tesla’yı geçerek dünyanın en çok satan elektrikli otomobil markası haline gelmişti. Çinli markalar ABD pazarında Avrupa’ya göre daha az popüler olsalar da hem Joe Biden hem de Donald Trump, Amerikan otomobil markalarını korumak için seçim vaatlerinde Çinli elektrikli otomobil markalarına uygulanan gümrük vergilerini arttıracaklarını belirtiyorlar.

    Altüst Dünya Ekonomi Yapay Zeka
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikYahudi Sorunu’nun Göçü
    Sonraki İçerik Kurumsal Devlet veya Kişisel Yönetim: F-16 veya F-35

    Diğer İçerikler

    Bültenler

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bahadır Çelebi
    Yazılar

    Krizler Çağında Umut Ekmek: Gençler Gıdanın Geleceğini Geri Alıyor

    26 Mayıs 2025 Elif Menderes
    Videolar

    Küreselde ve Yerelde Kadınlar, Romanya-Polonya Seçimleri ve Trump’ın Ortadoğu Gezisi |2’li Görüş #41

    20 Mayıs 2025 Bahadır Çelebi ve Melis Konakçı

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    30 Mayıs 2025 Yazılar Armağan Öztürk

    Komünizmin Rıza Nur’u: Aclan Sayılgan

    28 Mayıs 2025 Yazılar Kadir Serkan Selçuk

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Krizler Çağında Umut Ekmek: Gençler Gıdanın Geleceğini Geri Alıyor

    26 Mayıs 2025 Yazılar Elif Menderes

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}