Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Enerji Krizi ve Rusya-Ukrayna Savaşı
    Bültenler

    Enerji Krizi ve Rusya-Ukrayna Savaşı

    Bahadır Çelebi3 Mayıs 20226 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    Hariçten Gazel Haftalık Dış Haberler Bülteni (26 Nisan-2 Mayıs)

    [voiserPlayer]

    Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasını bir bağlama oturtmaya çalışırken kullanılan nitelemeler, bu olayın ciddiyetini ve tüm dünya için yarattığı tehdidin büyüklüğünü ortaya koyuyor. Örneğin, Avrupa’nın 2. Dünya Savaşı’ndan sonra yaşadığı en büyük savaş ifadesi bu nitelemelerden biri ve bu savaşın ortaya çıkarttığı problemlerin yalnızca savaş sahasında değil, diğer alanlarda da önce Avrupa sonra ise tüm dünyayı etkileyecek sonuçlar ürettiğini ima ediyor. Elbette bu sonuçların en önemlilerinden biri işgalin başlamasıyla iyice derinleşen enerji krizi.

    Rusya Avrupa ülkelerinin en büyük gaz, petrol ve kömür tedarikçilerinden biri. Geçtiğimiz sene pandeminin sonlanması ile ekonomilerin büyümeye başlaması ve soğuk geçen kış nedeniyle yükselmeye başlayan enerji fiyatları, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ile birçok ülke için kriz deyimini fazlasıyla hak edecek bir boyuta ulaştı. Üstelik bu kriz yalnızca enerji maliyetleri ve emtia fiyatlarının artması ile ilgili değil. Bazı Avrupa ülkeleri Rusya’dan gaz alamama tehlikesi ile de karşı karşıya.

    2 Mayıs Pazartesi günü telekonferans yöntemi ile bir araya gelen AB ülkeleri bakanlarının gündeminde, Avrupa’nın Rusya’ya olan enerji bağımlılığını nasıl azaltacağı sorusu vardı. AB Komisyonu Başkanı Von der Leyen Ukrayna Savaşı’nın başından bu yana Avrupa Birliği’nin Rusya’ya olan enerji bağımlılığından kurtulması gerektiğini vurguluyor. Ancak bunun nasıl gerçekleştirileceği konusunda somut bir plan ortaya çıkmadı ve ülkelerin bu duruma bakışları, enerji ihtiyaçları ve Rusya ile ilişkilere bakış açılarındaki farklılıklar da düşünüldüğünde birbirleriyle çelişiyor. Bu nedenle AB bu konuda şimdiye kadar ortak bir politika belirleyebilmiş değil. Yukarıda bahsettiğim toplantıda da ülkelerin fikir ayrılıkları ön plana çıktı ve somut bir sonuca ulaşılamadı.

    Mevcut durumda Avrupa ülkeleri doğal gaz ihtiyacının yüzde 41’ini Rusya’dan, yüzde 16’sını ise Norveç’ten karşılıyor. Rusya’dan en çok doğal gaz alan ülkeler Almanya ve İtalya. Almanya doğal gaz ihtiyacının yüzde 42.6’sını Rusya’dan karşılıyor. Bu oran oldukça yüksek ve Almanya’nın Rusya’ya karşı elini kolunu bağlayan unsurlardan biri. Rusya’nın son olarak “dost olmayan ülkelere” petrol ve doğal gaz ödemelerini ruble ile yapma zorunluluğu getirmesi ise ABD ve AB’yi alternatif kaynaklar aramaya iten başka bir neden oldu. Bu karar ile birlikte Putin yönetimi, doğal gaz ihracatını bir savaş aracı olarak kullanacağını bir kere daha göstermiş oldu.

    Rusya’nın ruble hamlesi ilk somut sonucunu geçen hafta gösterdi ve AB’nin yaptırımları gereği doğal gaz ödemesini ruble cinsinden gerçekleştirmeyen Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz sevkiyatı kesildi. Polonya ve Bulgaristan ise zaten Rusya’dan doğal gaz alımını bu sene durdurmayı planladıklarını, bu kesintiye karşı yeterli kaynakları bulunduğunu ve sıkıntı yaşamayacaklarını açıkladılar. Putin’in bu kararı ile yeni bir boyuta ulaşan enerji krizi, Rusya’dan gaz alan diğer AB üyesi ülkeleri de oldukça tedirgin ediyor. Mayıs ortasında başka AB ülkeleri de gaz kesintisine uğrayabilir. Doğalgaz ihtiyacının yüzde 50’sinden fazlasını Rusya’dan alan Macaristan’da Orban yönetimi ise ödemelerin ruble ile yapılmasına açık olduklarını belirtiyor. AB ruble ile Rusya’ya ödeme yapılmasının yaptırımlara aykırı olduğunu vurguluyor ve AB ülkelerinin bu konuda ortak hareket etmesi gerektiğini savunuyor. Almanya ve Fransa ödemelerin Euro cinsinden yapılmaya devam edeceğini açıkladı. Litvanya ise doğal gaz ihtiyacını farklı kaynaklardan karşılayacaklarını belirterek Rusya’dan gaz alımını durdurdu ve AB içerisinde Rusya’ya bağımlılığını bitiren ilk ülke oldu. Orban yönetiminin diğer birçok konuda olduğu gibi ruble ile ödeme yapılması konusunda da AB içerisinde çatlağa neden olması, seçimi tekrar kazanan Macar liderin AB için nasıl bir baş ağrısı olmaya devam edeceğini gösteriyor. Tüm bu gelişmeler önümüzdeki dönemde enerji krizinin birçok farklı ülkeye yansıyabileceğine ve enerji tedariki konusunda yeni yolların denenmek zorunda olduğuna işaret ediyor.      

    Avrupa’da tüketilen toplam enerjinin yüzde 36.5’uğu petrolden, yüzde 23.6’sı doğal gazdan, yüzde 13.6’sı kömürden ve yüzde 26’sı ise yenilenebilir kaynaklardan sağlanıyor. Rusya-Ukrayna Savaşı AB’nin alternatif enerji kaynaklarına yönelme planlarını hızlandırdı. AB halihazırda Yeşil Mutabakat çerçevesinde yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının daha çok kullanılması için çalışmalar yürütmekteydi. Avrupa’nın en büyük ülkesi olan Almanya’nın son yıllarda nükleer santralleri kapatarak Rusya’ya doğal gaz ve petrol konusunda bağımlılığını artırması ise şu günlerde birçok hayıflanmaya neden oluyor. Alman politikacılar Rusya’nın enerji konusunu bir tehdit aracı olarak kullanmaması gerektiğini vurguluyorlar. Ancak Polonya ve Bulgaristan’a gazın kesilmesi sonrası durumun ciddiyeti tüm aktörler tarafından daha iyi anlaşılmış oldu.

    Alternatif bir kaynak olarak sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ön plana çıkıyor. Bu çerçevede ABD, Ukrayna işgali sonrası AB ülkelerine daha fazla LNG ihracına başladı. Ancak ABD’nin LNG üretim kapasitesini ne kadar artırabileceği ve Rusya’nın diğer AB ülkelerine de gazı kesmesi durumunda ihtiyacı ne oranda karşılayabileceği büyük bir soru işareti olarak ABD ve Avrupa’nın önünde duruyor. Diğer taraftan, Rusya’nın gelirlerinin çok ciddi bir kısmını oluşturan doğal gaz ihracatını kesmesi durumunda yaşayacağı maddi kayıplara ne kadar direnebileceği ve yeni müşteriler bulup bulamayacağı da başka bir konu. Sonuçta, ABD-AB ve Rusya arasındaki ilişkileri her açıdan bir güvenlik açmazına dönüştüren Rusya-Ukrayna Savaşı, enerji alanında da tarafların koşullarını fazlasıyla zorlayacak ve mevcut enerji hatları mimarisini değiştirecek bir noktaya ulaşmış bulunuyor.

    Ukrayna Devlet Başkanı Zelensky her fırsatta Rusya’dan alınan doğal gaz ve petrolün, Rusya’nın kanlı işgaline destek vermek ve bu savaşı finanse etmek anlamına geldiğini belirtiyor. Ancak şu aşamada AB ülkelerinin Rusya’dan aldıkları gazı tamamen ve derhal kesmelerinin imkanı bulunmuyor. Rusya ise doğal gaz kartını bir dış politika aracı olarak kullanmayı sürdüreceğe benziyor. 2014’te Kırım’ın ilhak edilmesi sonrasında Rusya, Ukrayna’dan geçerek Balkanlar ve İtalya’ya giden doğal gaz hatlarını bypass etmeye başlamış ve Ukrayna’ya daha pahalı fiyattan gaz satmak ve bazen de gazı kesmek yollarına başvurmuştu. Bu nedenle Balkanlar’da geçici bir doğal gaz krizi de yaşanmıştı.    

    Rusya-Ukrayna Savaşı’ndaki son gelişmeler bu işgalin kısa vadede biteceğine dair umut vadetmiyor. ABD’nin verdiği silahlarla oldukça güçlenen Ukrayna ordusu savaş alanında Rusya’ya karşı uzun süre direnecek motivasyona ve askeri güce sahip. Dolayısıyla bu savaş nedeniyle artan enerji maliyetleri ve bu maliyetlerin yol açtığı enflasyon tüm dünyada bir sorun olmaya devam edecek. 2022 yılı sonunda Rusya’ya olan bağımlılığı bitirmeyi planlayan Almanya, alternatif kaynakları daha yüksek maliyetlerle satın almak durumunda kalacak. Elbette diğer Avrupa ülkeleri de alternatif kaynaklara başvuracak. LNG gibi alternatif kaynaklara artan talep de fiyatlar üzerinde baskı yaratıyor ve yaratmaya devam edecek. Tüm bu sebeplerle, ülkelerin enerji için ödeyeceği faturaların önümüzdeki kış da oldukça yüksek seyredeceğini şimdiden öngörmek mümkün. Zira Ukrayna işgali sona erse de Rusya’ya yaptırımların hemen bitmesi beklenmiyor.  

    Gelecek dönemde yaptırımlar ve Rusya’nın ruble ile ödeme yapma şartı koyması nedeniyle Rusya’dan gaz alımını kesmek ya da azaltmak durumunda kalacak AB ülkelerinin, önümüzdeki kış doğal gaz depolarını doldurmak için şimdiden kaynakları çeşitlendirme yollarını araması gerekiyor. Bu durumda Cezayir ve Irak gibi ülkeler ile yeni anlaşmalar yapılabilir ve yeşil enerji yatırımları arttırılabilir. Enerji güvenliğinin önemini bir kere daha ortaya koyan Rusya-Ukrayna Savaşı, dünyanın enerji alanındaki gelişmesinde kalıcı değişikliklere neden oluyor ve bazı süreçleri hızlandırıyor. AB son gelişmelerle birlikte Rusya’ya olan bağımlılığı azaltmak için her zamankinden çok daha kararlı gözüküyor ve alternatif kaynaklara ulaşmak için ABD ile sıkı bir işbirliği içerisinde. Şayet AB amacını gerçekleştirebilir ve Rusya’ya olan enerji bağımlılığını istikrarlı bir şekilde azaltabilirse, Putin yönetimine uzun vadede en büyük darbeyi vurmuş olacak.

    Dünya
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikPolitik Psikoloji Nedir? | Mert Kayhan & F. Bora Ekim | Işık Üniversitesi Söyleşisi
    Sonraki İçerik Rus Gazı Üzerinden Rus Ruleti

    Diğer İçerikler

    D84 INTELLIGENCE

    Turkey and Israel: Intense Geopolitical Rivalry from the Mediterranean to Central Asia

    8 Mayıs 2025 Reza Talebi
    Yazılar

    Savaşların Kazananı Olur Mu?

    7 Mayıs 2025 Oytun Meçik
    Podcast

    İrlanda Tarihi II: Global Ekonominin Merkezindeki Ada | Çerçeve S3 #73

    6 Mayıs 2025 Serim Çetin, İlkan Dalkuç ve Mert Söyler

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Turkey and Israel: Intense Geopolitical Rivalry from the Mediterranean to Central Asia

    8 Mayıs 2025 D84 INTELLIGENCE Reza Talebi

    Savaşların Kazananı Olur Mu?

    7 Mayıs 2025 Yazılar Oytun Meçik

    Dünya Gündemi: İsrail Gazze’yi Kalıcı Şekilde İşgale Hazırlanıyor

    6 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Türkiye’de Serbest Gazeteciliğin Geleceği: Zorluklar ve Çözüm Yolları

    3 Mayıs 2025 Yazılar Gökhan Korkmaz

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}