[voiserPlayer]
2020 kışı yavaş yavaş yerini bahara bırakıyor. Yaz derhal gelse moduna şimdiden girmiş gibiyim. Bu hafta Son Havadis Koronavirüs Türkiye’yi de Domine Etti, Koronavirüs Tavsiyeleri, İdlib Ateşkes Koşulları, Babacan Partisini Kurdu, Libya, ABD ile İlişkiler ve Haftanın Albümü konu başlıklarıyla karşınızda.
Son Havadis Podcast!
Bildiğiniz üzere, geçtiğimiz hafta ismimizi değiştirdik. Beğendiniz mi? Aynı zamanda bülteni podcast formatında çıkarmaya başladık. Meşgul takipçiler için arabada, yolda dinlemek için birebir. Podcastimiz pazartesi günleri çıkıyor olacak.
Apple Podcasts
Spotify Podcasts
Google Podcasts
Koronavirüs Türkiye’yi de Domine Etti
Son Havadis, koronavirüs çıktı çıkalı size bildirim yapıyordu. Bu hafta Türkiye ana akım medyası da virüsten başka bir şey konuşmaz hale geldi. Son gelişmelere göre, Türkiye’de altı COVID-19 vakası bulunuyor. Sağlık Bakanlığına göre, vakaların tamamı ilk hastayla bağlantılı. Bu iyi bir haber, ilk vakanın çevresinin kontrol altında tutulduğunu gösteriyor. Sağlık Bakanlığı yetkililerinin şu anda canhıraş aradığı cevap ise şu: Bilgimiz dahilinde olmayan vakalar var mı? (Evet.) Eğer böyle bir durum varsa çevreye yayılım gösteriyor olacaktır. Açık konuşmak gerekirse, Türkiye’de daha fazla vaka beklemek mantık dahilinde görünüyor. Çoğu ülkede farklı noktalardan giriş yoluyla ithal edilen vakalar varken, Türkiye’de bu senaryonun sadece bir kişi üzerinden gerçekleşmesi pek muhtemel değil. Bununla birlikte, her şey de istatistik değil ve şans bazen gerçekten yaver gider.
Öte yandan, Sağlık Bakanlığı ve Fahrettin Koca krizi şimdiye kadar iyi yönetti. Alınan tedbirler, erken alındığı için Türkiye’nin daha az etkilenmesine yardımcı olacaktır. Haberlere göre Türkiye, yüksek sayıda solunum cihazı sipariş etti. Almanya ve İtalya gibi ülkeler de bu cihazlardan tedarik etmeye çalışıyor. Bunun sebebi ise kritik vakaların solunum cihazına bağlanarak kurtarılabilmesi.
Türkiye 14 Mart 08.00 itibariyle dokuz Avrupa ülkesiyle uçuşları durdurdu, bu ülkeler şöyle: Almanya, Fransa, İspanya, Norveç, Danimarka, Avusturya, İsveç, Belçika ve Hollanda. Uçuşların durdurulması bu ülke vatandaşlarının gelemeyeceği anlamına gelmiyor, hala aktarma yaparak diğer ülkeler üzerinden gelebilirler, unutmayalım. 14 Mart itibariyle Azerbaycan-Türkiye arasındaki uçuşlar da durduruldu.
Korkulan senaryolar
Korkutucu bir gelişme var. Batı Afrika’da bulunan Gana ilk iki virüs vakasını tespit etti. Bunlardan birisi Türkiye’den gelen birisi. Gana vatandaşı olduğu tespit edilen şahsın bir haftadır Türkiye’de olduğu belirtilmiş. Bu gelişme, haberimizin olmadığı vakaların olduğunu gösteriyor. Henüz bu konuda Sağlık Bakanlığından bir açıklama gelmedi ama araştırıldığından eminim.
Pakistan ise, sekiz COVID-19 vakasının Suriye’den geldiğini açıkladı. Suriye’de resmi olarak hastalık rapor edilmemiş olsa da, The Syrian Observatory for Human Rights’ın iddiasına göre resmi olmayan kanallardan koronavirüsün Suriye’de yayıldığına dair emareler var. Suriye’de devletin ve sağlık sisteminin durumu ve mültecileri düşününce bu durumun vahameti açıkça görülüyor.
Okullar ne zaman açılır?
Okullarda bahar tatilleri öne çekildi. Eğer eğitime dönüş için plan yapanlar varsa söyleyelim, okulların yakın zamanda açılmasını beklemeyin. Okullar bir ekonomik çıktı üretmediği için ülkeler genelde okulları uzun süre kapalı tutuyor. Çin’de okullar çoğu yerde salgının azalmış olmasına rağmen hala kapalı. Buna karşılık, işyerleri bir buçuk aydır çalışıyor.
Coronavirus: Infected patient from Turkey is a Ghanaian – Oppong Nkrumah
Germany, Italy rush to buy life-saving ventilators as manufacturers warn of shortages
Pakistan: Coronavirus was imported from Syria
Koronavirüs Tavsiyeleri
Takipçilerimizin bileceği üzere, koronavirüs salgınının başlangıç aşamasında Çin’deydim. Size de oradan bilgi aktarmaya uğraşmıştık. Haliyle, bu benim için ikinci kez yaşanan bir virüs paniği. İlk tecrübemden dolayı size verebileceğim bir takım tavsiyeler var.
Bu salgın, bir haftada ya da bir ayda bitecek bir şey değil. O sebeple, her ne önlem alıyorsanız sürdürebileceğinizden emin olun. Bir anda çok fazla önleme başvurup sonra hepsini bırakmak iyi bir yaklaşım değil. Üst üste iki maske takarak, evden asla çıkmayarak bir ay geçirebilir misiniz? Pek sanmıyorum.
Panik ile stoklama yapmayın. Evinizde 2 litre el dezenfektanı bulundurmak demek, buna hastanede ihtiyaç duyan sağlık görevlilerinin bulamaması demek. Türkiye dezenfektan yetersizliğine çare olarak benzine karıştırılması gereken ethanol oranını aşağıya çekti, bu sayede oradan kalan ethanol dezenfektan üretimi için kullanılacak. Normalde benzine çevreye daha az zarar vermesi için ethanol karıştırılıyordu. Eğer halk olarak panikle bu ürünlere saldırmazsak, buna daha çok ihtiyaç duyan sağlık görevlilerine yardımcı olmuş oluruz. Almayın demiyorum, ihtiyacınız kadar alın.
Psikolojinizi koruyun. Her an, her dakika haberlere bakmak sizi sadece daha fazla gerecektir. Benim buna bulduğum çare sabah uyandığımda bir haber turu yapıp, sonra tekrar bakmamaktı. Haberdar olun, ama virüsün aklınızı domine etmesine izin vermeyin.
Turkey halts ethanol-mixed fuel for more disinfectants
İdlib Ateşkes Koşulları
Rus ve Türk heyetleri, İdlib’deki ateşkes koşullarında anlaştı. Buna göre, M4 Otoyolu’nun çevresinde 6 km çapında bir alanda güvenlik koridoru açılacak, Rus ve Türk orduları ortak devriyelerle burada güvenliği sağlayacak. Daha evvelden de bir otoyol çevresinde değil miydik diyeceksiniz. O, M5 Otoyolu’ydu, şimdi rejim kontrolünde. M5, ülkenin kuzeyi ve güneyini bağlayan, daha önemli bir yol iken, M4 daha yerel bir yol, İdlib için ehemmiyeti var. İdlib’de durum, Türkiye aleyhine sonuçlandı, ama zannediyorum İdlib’le alakalı yolun sonuna gelmemize daha bayağı var.
Turkey says Idlib ceasefire details largely agreed on with Russia
Babacan Partisini Kurdu
Ali Babacan uzun zamandır beklenen partisini kurdu. Demokrasi ve Atılım Partisi, kısa adıyla DEVA, 90 kişilik kurucu kadrosunu tanıttı. Ankara’nın tanıdığı siyasetçiler dışında, bolca akademisyen, girişimci ve genç de kadrodaydı. AKP’nin son yıllardaki politikalarını eleştiren Babacan, kutsalların siyasette yer almaması gerektiğini söyledi, yorumculara göre en çok alkış alan yorum da bu oldu. Ruşen Çakır’a göre AKP’nin ilk yıllarına bir özlemle bakan bir platform olan DEVA, birçok alanında uzman kişiyi kadrosunda barındırıyor. Eski İçişleri Bakanı Beşir Atalay’ın da kuruluş aşamasında rol aldığı bilinen partiyi Abdullah Gül’ün de arayıp tebrik ettiği biliniyor.
DEVA başarılı olabilir mi?
Uzman kişilerin kadroda bulunması güzel, ancak bu açıdan bir teknokratlar oluşumu olarak da görülebilir. Partinin AKP’nin ilk yılları söylemi üzerinden AKP seçmenine ulaşıp ulaşamayacağı konusu belirsiz. Bana kalırsa eski bir söylemi tekrar gündeme çekerek başarıya ulaşmak beyhude bir çaba. AKP üzerinden parti söylemi geliştirmenin diğer muhalefet partilerinde yararlı olmadığını gördük, özgün ve yeni yaklaşımlar geliştirmek mühim. Bana kalırsa DEVA’nın tek şansı, diğer muhalefet partileriyle işbirliği yapması, başka türlü bir başarı şansı görmüyorum.
DEVA Partisi: Ali Babacan hangi vaatlerde bulundu, partinin yol haritasında ne var?
Libya
Gündemde görece arka planda kalan Libya’da ilginç gelişmeler var. Bu hafta, Almanya’da Merkel ve Fransa’da Macron, Haftar ile görüştü. Bu Türkiye için pek iyiye alamet değil. Bildiğiniz üzere Libya’da ateşkes için yapılan görüşmeler, tarafların masayı terk etmesi sonucu yarım kalmıştı. Bu son görüşmeler, AB içindeki en önemli iki aktör olan Fransa ve Almanya’nın Haftar tarafına meyletmesi olarak yorumlanabilir. Bu durumda Libya’da öncelikle bir ikili düzen gündemde olabilir. Sarraj Rejimi’nin geleceği ise hala belirsiz, Haftar’ın Trablus Hükümeti’ne karşı uyguladığı petrol ambargosu da devam ediyor. Libya gibi petrol gelirlerine bağımlı bir ülkede, petrol gelirleri olmadan bir hükümetin ayakta kalması akıl karı değil. Ateşkes koşullarının sağlanması durumunda bu petrol gelirleri Sarraj’a yardımcı olabilir, ancak aynı zamanda Haftar da uluslararası düzlemde kabul edilmiş bir aktör olacaktır.
Germany’s Merkel meets Libyan military commander Haftar
Libya’s Haftar meets Macron in Paris, says ready for ceasefire
ABD ile İlişkiler
Geçtiğimiz haftalarda, İdlib meselesinin Türkiye için Batı ile ilişkilere dönüş bileti olabileceğini yazmıştık. Bu hafta ABD, İdlib’de Türkiye’yi desteklemek için tüm çözümlerin değerlendirildiğine dair bir açıklama yaptı. Ayrıca, CB Erdoğan’ın açıklamasına göre, Türkiye S-400’leri kullanmadığı takdirde Patriot füzeleri satın alabilecek. ABD tarafı bu açıklamayı yalanladı ve S-400’lerin iade edilmesi gerektiğini belirtti. İki durum da birbirinden pek farklı değil. ABD tarafında Türkiye’ye karşı daha sıcak bir yaklaşım görüyoruz.
ABD ve AB, İdlib konusunda hızlı bir tepki vermemeyi tercih etmiş olsa da, anlaşıldığı üzere ABD konuya müdahil olmayı ciddi bir şekilde düşünüyor. ABD Ordusunun sahada bulunması ihtimali denklem dışı bırakılmış olsa da, hava desteği verilmesi düşünülen çözümler arasında. Bu Türkiye için yeterli olabilir, zira hatırlayacağınız üzere Türkiye İdlib’de hava sahasına hakim değil. Amerikan jetlerinin İdlib’e dahil olması durumu tersine çevirebilir, nitekim Türkiye’nin kara kuvvetleri saha için yeterli. Yine de, İdlib’de ateşkesin ilanıyla ortada yetişilmesi gereken bir kriz durumu kalmadı. ABD’nin dahil olması ancak ateşkesin bir şekilde bozulmasıyla sağlanabilir, bu da ateşkesin bozulmaması için yeterli sebep olabilir.
US offering Patriot system if Russian S-400s not operated: Turkey
US says all options on the table to support Turkey in Syria’s Idlib
Haftanın Albümü: Stelyos Kazancıdis – Anadolu’nun Şarkıları
Stelyos Kazancıdis, Yunanistan’da zamanının meşhur şarkıcılarından. Rembetiko’da ilk 5’te sayılır diye düşünüyorum. 1980’de çıkardığı bu albümde ise hem Türkçe, hem Rumca söylemiş. Nostaljiyle geçmişe bakmak için birebir. Benim en sevdiğim parçası Bekledim de gelmedin oldu. Agop, bize bi büyük rakı!
Bu hafta da böyleydi. Virüsü çok düşünmemeye çalışın. Arada bir yürüyüş yapmak iyidir. Tecrübeden konuşuyorum.