Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil
    Yazılar

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    Armağan Öztürk30 Mayıs 20254 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    Türk siyasi hayatındaki anayasa tartışmaları genelde bir boş gösterendir. Anayasa meselesi çoğu kez bir sonuca bağlanmaz. Çünkü bizde anayasa toplumsal bir uzlaşmanın ürünü değildir. Genelde bir taraf, İTC, Kemalist CHP, Ordu ve AKP rakiplerini tasfiye etmek ve (veya) kendi politik üstünlüğünü yasallaştırmak için anayasayı değiştirir.

    Bazen anayasa değişikliklerinin siyasal çoğulculuğa katkı sunduğu doğrudur. Ancak 1961 Anayasası ve 12 Eylül 2010’da kabul edilen anayasa değişikliklerinde olduğu üzere anayasayı topluma dayatan irade kısa sürede çoğulculuğu geri alır. Çoğulculuk hukuk politiğin kalıcı bir enstrümanı değil, anayasal rejimin varlığına geçici bir şekilde göz yumduğu bir iktidar aparatıdır.

    Anayasayla ilgili diğer bir önemli husus, Türkiye’nin temel toplumsal meseleleri ve gündelik hayatın siyasal kalitesiyle anayasa metni arasında anlamlı bir ilişki bulunmaması gerçeğinde kristalize olur. Mesela bu aralar AKP yine anayasa yapıyor. Peki, bahsi geçen girişim başarılı olursa ülkede ne değişecek? Ekonomik krizden çıkabilecek mi Türkiye? Yaygın bir şekilde şikayet konusu olan eğitim ve sağlık gibi kamu hizmetlerinin kalitesi yükselecek mi? Gençlik, yaşlılık ve aile gibi toplumsal kesit ve kurumlarda çöküş tersine çevrilebilecek mi?

    İyi bir anayasa iyi bir devlet yönetimi anlamına gelmez. Türkiye gibi devlet aklının devleti belirlediği ülkelerde anayasanın devlete etkisi daha da sınırlıdır. Bir anayasaya sahip olmamız gerekir. Çünkü modern siyaset bize bunu dayatır. Ancak devletin işleyişi anayasa metninden farklı dinamiklerce şekillenir. Bu son hatırlatma, anayasanın en azından Türk siyasi hayatı bakımından bir simülasyon evrenine işaret ettiğini gösterir. Gerçekte olanla, yaşadıklarımız tümüyle birbirinden farklıdır. Anayasa metninde temel hak ve özgürlüklerimiz yazar. Ama devlet o haklarının büyük bir kısmının tam anlamıyla kullanımına izin vermez. Kuvvetler ayrılığı da anayasanın emridir. Gerçekte ise kuvvetleri birbirinden ayırmak çok zordur.  

    Bu aralar yine anayasa konuşuluyor. Yani yaşadıklarımızla görünüşte olan arasındaki fark için yeni bir düzeltme gelmek üzere. Peki, bu sefer ne için anayasa yapacağız? Erdoğan tekrar aday olmak istiyor. Ayrıca yeni çözüm süreci için bazı adımlar atıp olası anayasa taslağını sadece Erdoğan’ın adaylığından ibaret bir tartışmanın dışına çıkarma, genel bir çerçeveye oturtma gayreti var.     

    Kürt barışıyla anayasa arasındaki ilişkinin sanıldığının aksine çok güçlü olması mümkün değil. Çünkü yasal Kürt hareketinin Türkiye Cumhuriyetinin ulus devlet niteliğine itirazı daha kökten ve kalıcı. Atatürk milliyetçiliği, üniter devlet ve vatandaşlık tanımı gibi ana akım partilerin asla tartışmaya yanaşmayacağı hususlar hakkında DEM’in, Meclis çoğunluğundan farklı düşündüğü sır değil. Bu arada yasa dışı Kürt hareketi (yani PKK’nın) tavrı da fazlasıyla saldırgan ve yeni cepheler yaratmaya dönük. Ancak DEM, Erdoğan ve Bahçeli’yle masaya oturmak istiyor. Öcalan’ın yüksek düzey pragmatizmi DEM’deki aşırılık yanlısı kesimleri dizginleyecek bir içeriğe sahip. Daha düne kadar kayyımlar nedeniyle siyasi iktidarla çatışan bakış açısı bir hayli yumuşamış durumda.

    Başında bulunduğu belediyeye kayyım atanan Ahmet Türk’ün İmralı heyeti içinde yer alıp sürece destek veren tavrı, yasal Kürt hareketindeki hakim havanın özeti gibi. Yürüdükleri yolda gerekirse İmamoğlu ve CHP’ye mesafe koyacaklarını ise daha önce gösterdiler. İmamoğlu protestolarına Kürt hareketinden katılım çok zayıftı. “Free İmamoğlu” pankartını elinin tersiyle iten DEM, Türk Siyasi Hayatı masasında nerede durduğunu açık bir şekilde gösterdi. Ancak yeni anayasayla elde edilebilecek kazanımlar yine de sınırlı. Kayyım, yerel yönetimlerin güçlendirilmesi, AYM ve AİHM kararlarının uygulanması ve infaz gibi konularda adım atılabilir. Kolaylıkla fark edileceği üzere bu listenin büyük bir kısmı anayasada değişiklik yapılmadan da bir sonuca bağlanabilecek nitelikte.

    Erdoğan’ın yeniden aday olmak istediği ve Cumhur İttifakı bileşenlerinin de bu isteği desteklediği apaçık gerçekler olarak önümüzde durmakta. Yalnız bu noktada epey bir nüanslı analize ihtiyaç var. Çünkü Erdoğan aynı anda birkaç sorunu çözmek zorunda. Öncelikle şu aralar seçimden veya seçimi hatırlatan bir referandumdan kaçınmalı. Seçime istediği zaman gitmek siyasi iktidarın öncelikli amacı. Gelecek iki yıl boyunca ekonominin düzelmesi, CHP’nin kendi içinde ayrışması, hatta mümkünse bölünmesi, İmamoğlu’nun itibarsızlaşması gerek.

    Anayasa değişirken muhalefete bir şeyler verme zorunluluğu ikinci önemli başlık. Bu hususta iki hattın takip edileceği görülüyor. Kürt hareketi anayasanın ulus devlet ve üniter devlet esaslarına dokunmadan sürece bağlanmalı. Kuvvetler ayrılığının yokluğundan şikayet eden sağ muhalefeti cezbetmek için ise yarı başkanlığı hatırlatan bazı revizyonlar devreye girebilir. Yeni Yol Grubu ve İyi Partinin başkanlık sisteminde revizyon anlamına gelecek bazı değişiklere olumsuz yanıt vermeyeceği AKP’nin anayasa planının temel kabulleri arasında.

    Tüm bu olasılık ve olanaklar dünyasında geriye yanıtını arayan tek bir soru kalıyor: Büyük CHP gerçeği ve sert muhalefet koşullarına rağmen Erdoğan’ın gücü kendisine yeniden adaylık yolunu açmaya yeter mi?   

    M Siyaset
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikAçık Çağrı: İzmir Yerel Yönetimlerde Kadın Liderliği Güçlendirme Programı

    Diğer İçerikler

    Yazılar

    Komünizmin Rıza Nur’u: Aclan Sayılgan

    28 Mayıs 2025 Kadir Serkan Selçuk
    Videolar

    Parlamenter Sistem için Yol Ayrımında mıyız? | Berk Esen | Çavuşesku’nun Termometresi ÖZEL #255

    28 Mayıs 2025 Berk Esen, Burak Bilgehan Özpek, İlkan Dalkuç ve Melis Konakçı
    Yazılar

    Krizler Çağında Umut Ekmek: Gençler Gıdanın Geleceğini Geri Alıyor

    26 Mayıs 2025 Elif Menderes

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    30 Mayıs 2025 Yazılar Armağan Öztürk

    Komünizmin Rıza Nur’u: Aclan Sayılgan

    28 Mayıs 2025 Yazılar Kadir Serkan Selçuk

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Krizler Çağında Umut Ekmek: Gençler Gıdanın Geleceğini Geri Alıyor

    26 Mayıs 2025 Yazılar Elif Menderes

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}