Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Türkiye’nin 2023 Yılı İmtihanı
    Yazılar

    Türkiye’nin 2023 Yılı İmtihanı

    Cem Özen20 Aralık 20235 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    [voiserPlayer]

    Bir kural olarak tarihsel ve toplumsal değişimler uzun bir sürecin sonunda yaşanan kırılma noktaları ile şekillenir. Kırılma noktalarında yaşananlar uzun bir değişim sürecinin başlangıcı olur. Ta ki diğer kırılma noktasına kadar. Kırılma anları ve süreçler farklı dinamiklere sahiptir. Başarılı siyasi aktörler bu ikisi arasındaki farkı bilen ve davranışlarını da ona göre şekillendiren kişilerdir. Siyasetçinin süreç yönetirken aldığı kararlar ile kırılma anlarında aldığı kararlar aynı olmamalıdır.  

    2023 yılı bu bakımdan kritik bir yıl olarak tarihe geçti. Türkiye, gelişmiş bir ülke olma davasında önemli yara alırken 200 yıllık modernleşme macerasının kötü bir dönemecini yaşadı. Bu yazıda, 2023 yılındaki bu dönemeci belirleyen üç olay üzerinden inceleme yapacağız: 6-7 Şubat depremleri, 14-28 Mayıs seçimleri ve 29 Ekim’deki 100. Yıl Kutlamaları.

    6-7 Şubat Depremleri

    Aslında bölgedeki fay hatları uzun süredir patlamaya hazır bir bomba gibiydi. Ama tüm dikkatler İstanbul depremine çekildiğinden Türkiye’nin bitmek bilmeyen kronik sorunları nedeniyle başka bölgelerdeki insanların can güvenliğine sıra bir türlü gelmiyordu. O lanetli gecede doğanın felaket yüzü Türkiye’yi vurduğunda çoğu insan oradaki fay hatlarından ancak haberdar olmuştu.

    Bölge çok büyük bir yıkım yaşarken ve özellikle Antakya şehir merkezi yerle bir olurken Türkiye’nin gücü yeterli yardımı sağlamaya yetmedi. Hazırlık yoktu. Pek çok insan günlerce kurtarılmayı beklerken gelmeyen yardımlar nedeniyle hayatını kaybetti. Askeri birliklerin sahaya intikal etmesi için yaşanan siyasi tereddüt nedeniyle zaten yetersiz kalan yardımlar biraz daha kesintiye uğradı.

    Uluslararası desteğin de etkisiyle arama kurtarma çalışmaları kör topal sürdürüldü. 50 binden fazla kişi hayatını kaybetmişken kalanların durumu daha da vahim hâle geliyordu. Neyse ki Türkiye’nin organize olmayı başaran insan gücü ve sivil toplumun da akıl almaz becerisiyle sonraki dönemde büyük bir yardım seferberliği başladı ve deprem sonrası dönem bu şekilde atlatılabildi.

    Şimdi depremzedeler yeni bir hayat kurmaya çabalarken yıkılan şehirler de yeniden kurulmayı bekliyor. Türkiye’nin yıpranan kurumları depreme yeterli reaksiyon veremedi. Kızılay’ın deprem sırasında çadır satması, askerin deprem sonrası sürece geç müdahale etmesi ve birkaç yıl önce yeniden yapılandırılan AFAD’ın afet karşısındaki acziyeti, Türkiye’nin kurumsal olarak çöküşünü acı bir şekilde yüzümüze çarptı.

    14-28 Mayıs Seçimleri

    Türkiye, 2023 seçimlerine kadar geçen süreçte ekonomik olarak 10 yıldır geriliyor, devletin kurumsal yapısı yıkım yaşıyor, demokratik standartlar yıpranıyor ve tüm ülke tek bir kişinin kişisel çıkarlarına göre yönetiliyordu. Tek bir kişiye yetki vermenin (sanki daha önce kimsenin aklına gelmemiş gibi) işleri hızlandıracağı ve böylece Türkiye’nin sorunlarına çözüm olacağı vadedilmişti. Ancak 2018’de hayata geçirilen sistem Türkiye için birçok soruna neden olmuştu.

    Ekonomik refahın artışı durmuş, yükselen aşırı enflasyon insanların hayat tarzını kökten değiştirmelerine neden olmuştu. Türk insanı ekonomik refah alanında ligden düşmüş ve herkes refahından büyük bir parçayı kaybetmek zorunda kalmıştı. Bunun nedeni, 2018’de göreve gelen Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak yönetiminde şekillenen ekonomi politikaları idi. Ancak Türk seçmeni sandıkta bu ekonomik gidişata sarı kart göstermiş ve 2019 yerel seçimlerinde muhalefet büyük bir zafer kazanmıştı.

    2023 seçim maratonu ise muhalefetin hangi adayı çıkaracağı ve kurduğu Altılı Masa’nın fonksiyonu tartışmalarının gölgesinde başladı. Şubat depremlerinde Türkiye’nin yaşadığı yıkım, CHP içinde Kılıçdaroğlu’nun adaylığından rant sağlayan kesimlerin bir baskınla kendisini aday yapmasının önünü daha da açtı. Aslında tartışma çok çetrefilli değildi. İYİ Parti lideri Meral Akşener’in başını çektiği kesimler toplumda güçlü aday olarak öne çıkan Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın adaylıklarını savunurken CHP içindeki klik ise Kılıçdaroğlu’nu aday olarak görmek istiyordu.

    Yaşanan siyasi krizde Kılıçdaroğlu baskın çıktı. Seçim maratonu kendinden emin Kılıçdaroğlu’nun yayınladığı videolar ile şekilleniyordu. Sandıktan çıkan sonuç ise Kılıçdaroğlu ve muhalefet için şok ediciydi. Toplumun beklentileri ve eğilimleri göz ardı edilmiş, siyasi elitlerin pazarlıklarının ve matematiksel hesaplamalarının sandığa yansımadığı görülmüştü.

    Bu siyasi hesap hatası Türkiye’nin en az beş yılına ve yaşadığı yıkımın devamına mâl olmuştu. Türkiye, yaşadığı büyük siyasi ve toplumsal krize karşı siyasi reaksiyon gösterememişti.

    29 Ekim 100. Yıl Kutlamaları

    Bir devletin yüzüncü yılını kutlaması önemli bir olaydır. Reklam ve iletişim çağında içerik malzemesi arayan iletişimciler için bu tip gelişmeler kıymetli doğal maden gibi algılanır ve incelikle işlenir. Türkiye, 100. yılında seçim işleri ile meşgul olduğu için yılın ilk yarısında toplumun ve devletin ilgisi bu alana çekilemedi.

    Seçimler bittiğinde ise tarih yaklaştıkça heyecanın artması beklenirken devletin bilinçli bir kayıtsızlığına tanıklık ettik. Pek çok gösteri çeşitli bahanelerle ertelenirken iktidar aklı, bu günü olabildiğince geçiştirmek için çaba sarf etti. Ancak son haftada hızlanan çalışmalarla birlikte İstanbul Boğazı’ndan donanma geçişi ve drone gösterileri gibi çok da anlamlı olmayan etkinliklerle bu özel gün geçirildi. Bunun yanında toplumda yaşanan coşkuyu da atlamamak gerek. Devlet bir yandan kayıtsız ve coşkusuz kalırken toplumun önemli bir kısmı bu güne elinden geldiğince sahip çıktı.

    Türkiye’nin 100 yılının 21 yılını yöneten iktidarın, Cumhuriyet ile ilgili temel sorunları olduğu biliniyor. Atatürk’ün çizdiği progresif ve medeni toplum hedefi mevcut iktidar tarafından paylaşılmıyor. Türkiye’yi yönetenler kendilerinden önceki dönemi toptan bir kenara itiyor ve herhangi bir şeyin devamı olmadıklarını, kendileri ile yeni bir çağ açıldığını iddia ediyor. Ancak, Erdoğan’ın pragmatik ve amorf siyaseti yüzünden yeni bir şey inşa etme konusunda öncekiler kadar başarılı da değiller.

    İşte tüm bu çelişkiler Türkiye’nin 100. yılına da yansıdı ve başka bir ülkede olsa dünyayı ayağa kaldırması gereken Cumhuriyet’in 100 Yılı Kutlamaları, Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı yemin töreni kadar bile şaşaalı geçmedi.

    2023 Sonrası Türkiye

    Türkiye 2023 yılında yaşadığı üç büyük kırılmadan zayıflayarak çıktı. Depremde kurumsal yapısının ne kadar çalışmadığı görülürken muhalefetin Türkiye’nin kötü gidişini engelleyecek gücü olmadığı anlaşıldı. Cumhuriyet’in 100. yılının sönük kutlanması ise devleti ve Türkiye’yi bir arada tutan ortak simgelerin mevcut iktidar tarafından yeterince paylaşılmadığını kanıtladı.

    Hedefi olmayan, kurumsal yapısı zayıflamış ve tek adam rejimine mahrum kalan bir toplum, her şeyden önce umudunu yitirme tehlikesi ile karşı karşıya. Tüm siyasetin tek bir kişi üzerine yığılması, Türkiye’nin ayırt edici özelliklerini de törpülüyor. Bir zamanlar kültürel zenginliği, kendine özgü toplumsal yapısı ve dinamik nüfusu ile gündeme gelen ülke, artık tek bir kişinin egemenliği altındaki bir Orta Doğu ülkesine dönüşme yolunda ilerliyor.

    Türkiye, 2023 yılında iyi bir sınav vermedi. Bir sonraki kırılma dönemine kadar yaşanacak sürecin iyi geçeceğine yönelik elimizde de veri yok. Uzun yıllardır tepilen fırsatlar nedeniyle artık yeni fırsatlar daha az gelecek gibi… 

    L1 Siyaset Sosyoloji
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikYedi Maddede Asgari Ücret Nedir, Ne Değildir?
    Sonraki İçerik TCMB FAİZ KARARI | ÖZEL YAYIN (21 Aralık 2023)

    Diğer İçerikler

    Videolar

    Parlamenter Sistem Nasıl Geri Gelecek? | Çavuşesku’nun Termometresi #252

    8 Mayıs 2025 Melis Konakçı, İlkan Dalkuç ve Burak Bilgehan Özpek
    Yazılar

    Savaşların Kazananı Olur Mu?

    7 Mayıs 2025 Oytun Meçik
    Yazılar

    Türkiye’de Serbest Gazeteciliğin Geleceği: Zorluklar ve Çözüm Yolları

    3 Mayıs 2025 Gökhan Korkmaz

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Turkey and Israel: Intense Geopolitical Rivalry from the Mediterranean to Central Asia

    8 Mayıs 2025 D84 INTELLIGENCE Reza Talebi

    Savaşların Kazananı Olur Mu?

    7 Mayıs 2025 Yazılar Oytun Meçik

    Dünya Gündemi: İsrail Gazze’yi Kalıcı Şekilde İşgale Hazırlanıyor

    6 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Türkiye’de Serbest Gazeteciliğin Geleceği: Zorluklar ve Çözüm Yolları

    3 Mayıs 2025 Yazılar Gökhan Korkmaz

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}