Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Ege’nin Siyasete Dönüşü
    Yazılar

    Ege’nin Siyasete Dönüşü

    Cem Özen3 Haziran 20245 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    Türkiye’de siyasi aktörlerin siyaset yapmadaki temel amacı kamu kaynaklarına ulaşmaktır. Türkiye’de devlet ekonomi içerisinde önemli bir yer tutar. Bunun yanında devletin tüketim harcamaları çok belirleyicidir. Kamunun siyasi gücünü arkasına alan aktörler kendi işleri için devletten ihale alırlar, kendi siyasi yandaşlarına istihdam sağlarlar, vergi konusunda avantaj yaratırlar ve sahadaki bürokratik işlerini daha kolay hallederler.

    31 Mart 2024 yerel seçim sonuçları siyasi zeminde pek çok değişimin kapısını araladı. AKP ilk defa bir seçimde toplam oyda geçilirken CHP hem belediye sayısında hem de aldığı toplam oy sayısında ilk sıraya yerleşti. Bir dikkat çeken nokta da CHP’nin Ege Bölgesi sınırlarında yer alan tüm illerde (İzmir, Manisa, Aydın, Denizli, Muğla, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) ve benzer sosyolojideki komşu illerde (Çanakkale, Balıkesir, Bursa) belediye başkanlığını kazanması oldu.

    Ege Bölgesi’ndeki illerin sosyolojik kökeni genel olarak Balkan göçmenleri, yörükler ve yerleşik Türklerden meydana geliyor. 1950 ve 1960’larda merkez sağın kalesi olan bu bölgeler yıllar geçtikçe bir dönüşüme uğradı. AKP döneminde yaratılan siyasi denklemde AKP karşıtı ve laik/Atatürkçü kesimlerin güçlü olduğu bir bölge olarak şekillendi. Buna karşın Ege Bölgesi’nin siyaset sahnesinde diğer pek çok bölgeye nazaran lobi ve izdüşüm olarak güçlü olmadığını görüyoruz. Bu seçimde CHP’nin tüm bölgeyi alması bu konuda bazı çıkarımlara bizi itiyor.

    Ege Bölgesi’nin Yeri

    Ege Bölgesi Türkiye’nin sosyo-ekonomik olarak gelişmiş bir bölgesi. Kişi başına düşen GSYİH’de iller sıralamasında İzmir 5. sırada. En alttaki Ege kenti Afyon 47. sırada. Yani tüm Ege Bölgesi aslında ilk 50’de yer alıyor.

    Türkiye’de iç göçün en önemli motivasyonu ekonomik koşullardır. Kendi yaşadıkları yerde iş ve gelir elde edemeyen kitleler on yıllardır büyükşehirlere göç eder. Yani iller arası göç rakamları da bize refah ve zenginlik ile ilgili bazı fikirler verebilir. İller arası göç konusunda en az göç veren iller sıralamasında (dışarı verilen göç/nüfus) İzmir ikinci sırada yer alıyor. Denizli üçüncü, Manisa beşinci sırada. En altta yer alan Ege kenti Kütahya 29. sırada. Yani özetle, Ege kentleri dışarıya en az göç veren kentlerden oluşuyor. Egeliler kentlerini terk etmiyor.

    Türkiye ekonomisinin önemli bir bölümünü üreten ve buna paralel vergi ödeyen Ege şehirleri kamudan aynı oranda yatırım alıyor mu diye baktığımızda, 2019 yılında açıklanan illere göre yatırım sıralamasında bunu görmüyoruz. İzmir 3, Muğla 26. sırada, Uşak ise 71. sırada. Genel olarak Ege kentlerinin kamu yatırımlarında üst sıralarda olmadığı görülüyor.

    Tüm bu rakamlar ile saha gözlemlerini birleştirdiğimizde şu sonuç ortaya çıkıyor: Ege Bölgesi’ndeki şehirler kendi kendisini doyurabilen, belirli bir refaha ve hayat standardına sahip durumda bulunuyor. Gerek sanayi gerek tarımsal üretim gerekse turizm gelirleri ile Ege Bölgesi, Türkiye’nin diğer bölgelerine göre daha çok zenginlik üretiyor. Buna karşın siyasi anlamda bu kadar güçleri yok. Çünkü kamudan beklentileri diğer bölgelere nazaran daha az. Siyasi lobiler genelde olması gerekenden fazlasını almak için örgütlenirler. Ege’nin böyle bir şeye ihtiyacı olmadığı için siyasi gücü de yok, siyasette ağırlığı zayıf. Fakat buna karşın aynı zamanda kamudan beklentisi de zayıf (idi).

    Trabzon-Rize, Kayseri, Konya, Malatya-Elazığ gibi güçlü muhafazakar siyasi lobileri olan kentler; devamlı olarak vali ve kaymakam atamaları, yeni memur alımı, kamu yatırımları gibi konularda öne çıkarken Ege kentleri ise özellikle AKP döneminde siyasi ranttan pay almıyor. Bu, birbirini doğuran bir süreç olarak karşımıza çıkıyor. Yani devletin kaynaklarına o kadar da ihtiyacı olmayınca o kadar da siyasileşemiyor, lobileşemiyor. Bunun bir sonucu olarak da kaynaklara ulaşamıyor. Ancak bu durum Ege Bölgesi için o kadar da sorun değil, çünkü kendi kendisini döndürebiliyor.

    Özgür Özel Faktörü

    Özgür Özel Manisalı genç bir siyasetçi. CHP’nin başına geçtikten sonra Manisa’da birtakım taşların yerinden oynamasını beklemek gerekir. Lidere dayalı bir siyaset anlayışının hakim olduğu Türkiye’de bir liderin nereli olduğu büyük önem arz eder. Rize’nin neden AKP’nin kalesi olduğunu sorduğumuzda aklımıza gelecek ilk neden Erdoğan’ın Rizeli olmasıdır. Dolayısıyla Özel’in ve Manisa’nın daha çok sesini duyacağımız bir döneme gireceğiz.

    Ege’nin Yarını

    Ege Bölgesi Türkiye siyasetinde güçlü değildi. Çok bakan çıkarmıyor, atamalardan payını alamıyor, kamu yatırımları Ege’ye gitmiyor, yaşam tarzı ve kültür savaşı konularında da Ege “öteki” konumunu sürdürüyordu. Ancak yerel seçimler bir şeylerin değişmeye başladığını gösteriyor.

    Artık Ege için de deniz bitti. Kamu kaynaklarından bu kadar süre ve bu çapta dışlanan bir bölge artık siyasileşip, lobileşip kamudan pay alma savaşına girmek zorunda kaldı. Son genel seçimde %35, yerel seçimde ise ikinci parti olan AKP’nin bütün devlet kaynaklarını tek bir kişi eliyle yönetmesi artık Türkiye’ye dar geliyor. Bu kadar uzun süre devletten dışlanmak doğal hayatın ve siyasetin doğasının akışını engelliyor. Özellikle belediyelerin çoğunun CHP’ye geçtiği Türkiye’de kamunun adeta bir azınlık grubun elinde hoyratça yönetilmesi daha fazla sürdürülebilecek bir şey değil.

    İster CHP’li olun ister AKP’li ya da ister diğer partili, İzmir ve çevresinde yaşıyorsanız kamu yatırımlarından, kamu rantından ve merkezi kaynaklardan uzak kalıyorsunuz. Çünkü Ankara’dan dağıtılan kaynaklar ya siyasi pazarlık sonucu başta MHP olmak üzere diğer partilere gidiyor, ya AKP’nin yandaşı siyasi ve dini çıkar gruplarına gidiyor ya da Konya, Kayseri, Erzurum gibi güçlü lobileri olan AKP’li kentlere akıyordu. Bu durum artık sürdürülemez ve bu kadar dışlanan bir kitle sadece Halk TV izleyerek ve tweet atarak memnuniyetsizliğini dile getirmekle yetinemezdi.

    Nasıl ki tek parti CHP dönemine en büyük itiraz Demokrat Parti’ye destek olarak Ege’den yükseldiyse tek adam rejimine karşı da benzer bir itiraz yine Egelilerden geliyor.

    Bu bakımdan Ege Bölgesi’ni siyasette daha aktif, kamudan daha çok pay isteyen, siyasi taleplerini daha yüksek sesle dile getiren ve kültürel olarak da kendi rengini topluma vermek isteyen bir pozisyonda izleyeceğiz.

    Kayseri’nin, Konya’nın, Erzurum’un ve Trabzon-Rize’nin Türkiye’yi bu hacimde ve bu hoyratlıkta yönetmesi ve kamudan bu kadar yüksek pay alması artık Türkiye için kaldırılabilecek bir yük değil. Geçmişten bugüne kendi gelirini yaratan Egeliler için artık bu durum sürdürülemez ve kamu kaynaklarından kendilerine de pay istiyorlar. Son yerel seçimdeki CHP zaferi de bu talebin bir sonucudur.

    L2 Siyaset Sosyoloji
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikTribute to Sezai Hazır
    Sonraki İçerik Society is the Real Target of This Hatred

    Diğer İçerikler

    Videolar

    Parlamenter Sistem Nasıl Geri Gelecek? | Çavuşesku’nun Termometresi #252

    8 Mayıs 2025 Melis Konakçı, İlkan Dalkuç ve Burak Bilgehan Özpek
    Yazılar

    Savaşların Kazananı Olur Mu?

    7 Mayıs 2025 Oytun Meçik
    Yazılar

    Türkiye’de Serbest Gazeteciliğin Geleceği: Zorluklar ve Çözüm Yolları

    3 Mayıs 2025 Gökhan Korkmaz

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Turkey and Israel: Intense Geopolitical Rivalry from the Mediterranean to Central Asia

    8 Mayıs 2025 D84 INTELLIGENCE Reza Talebi

    Savaşların Kazananı Olur Mu?

    7 Mayıs 2025 Yazılar Oytun Meçik

    Dünya Gündemi: İsrail Gazze’yi Kalıcı Şekilde İşgale Hazırlanıyor

    6 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    Türkiye’de Serbest Gazeteciliğin Geleceği: Zorluklar ve Çözüm Yolları

    3 Mayıs 2025 Yazılar Gökhan Korkmaz

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}