Daktilo 1984Daktilo 1984
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • E-Bültene Abone Ol
    Facebook Twitter Instagram Telegram
    Twitter Facebook YouTube Instagram WhatsApp
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Destek Ol Abone Ol
    • İZLE
      • Çavuşesku’nun Termometresi
      • Varsayılan Ekonomi
      • 2’li Görüş
      • İki Savaş Bir Yazar
      • Yakın Tarih
      • Mayhoş Muhabbetler
      • Tümünü Gör
    • OKU
      • Yazılar
      • Röportajlar
      • Çeviriler
      • Asterisk2050
      • Yazarlar
    • DİNLE
      • Çerçeve
      • Zedcast
      • Tuhaf Zamanların İzinde
      • SenSensizsin
      • Tümünü Gör
    • D84 FYI
      • Hariçten Gazel
      • Avrupa Gündemi
      • ABD Gündemi
      • Altüst
    • D84 INTELLIGENCE
      • Kitap Yorum
      • Göç Sorunu
      • Başkanlık Sistemi Projesi
      • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
      • Herkes için Siyaset Bilimi
      • Yapay Zeka
    Daktilo 1984Daktilo 1984
    Anasayfa » Okullar açıldı, zihinler kapalı!
    Forum

    Okullar açıldı, zihinler kapalı!

    Aydan Gülerce6 Eylül 20217 dk Okuma Süresi
    Paylaş
    Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

    [voiserPlayer]

    Pek çok kültürde adettir, çocuklar okula yolcu edilirken “zihin açıklığı” dilenir. Uzunca bir bekleyişten sonra okullar açılırken biz de öyle yapıp, zihin açıklığı dileyelim. Fakat bu kez çocuklara veya gençlerimize değil, büyüklerimize!

    Pandeminin tüm dünyayı karşı karşıya bıraktığı en büyük paradokslardan biri de elbette eğitim alanında oldu. Türkiye ise bir buçuk yılda bazı temel problemlerin üstesinden gelemedi. Dolayısıyla, bu aradan sonra okula ve yüz yüze eğitime dönüş, tüm paydaşlarda her zamankinin tersine ve her paradoks gibi heyecan duygusunun her iki zıt durumunu da birlikte barındırıyor: sevinç ve endişe.

    Ya eğitim ya sağlık

    Elbette pandemi, tüm dünya toplumlarını bazı temel sorunlarda test eder ve yüzleştirirken Türkiye de bunlardan muaf değil, olamaz. Doğrudan eğitime bakmadan önce en az iki küresel gerçeği de akılda tutmak gerek:

    (1) Hiçbir “kriz” tablosu, daha önce hazırlayıcı sebepleri ve de “geliyorum” sinyalleri olmadan çıkmaz. Yani zaten mevcut olanı çok daha belirgin biçimde ortaya çıkarır. Nitekim esas sınanan da dayanıklılık ve görünürde yeni veya çoğalmış olan problemlerle başa çıkma becerisi ve yetkinliğidir.

    (2) Hiçbir “paradoks” durumundan da “ne şiş yansın ne kebap” anlayışı ile çıkılamaz. Zaten, yöneten öznenin dayanıklılığı, yetkinlik becerisi veya ön hazırlığı da “ya/ya da” seçeneklerinin, daha büyük tabloya katkı ve diğerleriyle etkileşimsel değerlerinin farkındalığı demektir.

    Fakat, Türkiye’ye özgü iki yerel “en yeni” (çünkü “en kötü” seviyeyi bulmuş olan) iki gerçeği de vurgulamak gerek:

    (1) Toplumda durmuş oturmuş, üzerinde tüm yurttaşlarca açık veya örtük uzlaşma ve normatif biçimde içselleştirilmiş ve adanmış bir toplumsal oydaşma yok. Yenilenen anayasalarla küyerel (glocal) değişimlere daha demokratik biçimde uyum sağlamak ve oydaşmayı tazelemek yerine, siyasi oynaşmalar ile cepten harcana harcana, olan ortaklık duygusundan da giderek uzaklaşılmış durumda. Her iktidarla araçsallaştırılan halkı ve en başta da entelektüel sermayeyi despotik denetleme politikaları sayesinde böylesine kapsamlı ve gelişmiş bir kavramsal çerçeve veya istikrarlı, içeriye/dışarıya güven telkin eden bir siyasi bir vizyon da yok.

    (2) Cepten harcanarak tükenen, zaten toplumun hiç ir zaman önemsemediği ve öncelemediği, entelektüel sermayesi değil. Akan üretim ve milli gelir muslukları ve onlardan daha çok ve hızla boşaltan, çarçur ve israf eden, ceptekini tüketen, soyup soğana çeviren kevgire dönmüş delikleri ile milli iktisadi havuzu. Yani en çok önemsediği alanda, parasal sermayesi.  

    Eski ve yeni “normal”

    Daha da açıkçası, Türkiye’nin bugün okulların yüz yüze eğitimle açılması ile tartışılanlar da elbette ne salt eğitim ve sağlık alanı ile sınırlı, ne bu iki bakanlığın eşgüdümsüzlüğü ile ilgili ve ne de bugüne özgü çözümsüzlük ve tıkanıklık meseleleri.

    Soruna da çözüme de çok boyutlu ve düzeyli yaklaşmak şart. Tabii bu aynı zamanda da ikicil meselelerin teker teker ele alınmaması demektir. Nitekim aynı çözümsüzlük ve yetersizlik başka durumlar, örneğin ya özgürlük ya güvenlik paradoksu için de geçerli.

    Dolayısıyla, toplumun nitelikli eğitim ve düşünsel seviyesini yükseltmeyi öncelemeden, kökten ve kalıcı sorun çözücü yaklaşmadan, güncel sorunlara palyatif çözümlerle dalmak oldukça anlamsız.

    Yoksa kaç zamandır irili ufaklı pek çok konu gündemde. Bugünlerde yüksek eğitimi bile katmaksızın, “görünen köy kılavuz istemez” diye bazı sorumlu ve ilgililerin sıraladıkları ile “deneyelim de görelim” diyen başka bazı sorumlu ve ilgililerin listeleri uzadıkça uzayacak.

    Bunlar yine sadece daha çok acıtacak çaresizliğe ve umutsuzluğa sevk edecek. Örneğin; eğitimde fırsat eşitsizliğinin çoğaldığı bölgeler; 18 milyon ve çoğu aşılanmamış öğrenci; öğrenci nüfusu için yetersiz sayıda ve dağılımda, beşte biri henüz aşılanamamış öğretmen; bir yanda seyreltildiği öğrenci kapasitesi yarıya indirdiği söylenen, diğer yanda kapasitesi iki katlanarak tıkıştırılmış sınıflar; toplu taşıma sorunları, emniyet kemeri zorunluğu kaldırılan ve hosteslerden ötürü fiyatları tavan yapmış okul servisleri; depreme dayanıklılık veya genel onarımı yapılmamış eski okul ve boş olup da kullanılmadığı söylenen binalar; okullara tahsis edilen pozitif vaka görüldüğünde öğretmen ve öğrencilere, temaslılara uygulanacak akla ziyan uygulama kararları; okullara tahsis edildiği duyurulan ve alenen yurttaşla dalga geçen ve okul yönetimlerini velilerin ceplerine, kitap-kırtasiye, kantin, servis, vb. diğer yan sektörlerden gizli ranta sevke eden, öğrenci başına 4-5 TL’lik kamusal eğitim bütçesi.

    Özetle, Türkiye’nin “yeni normali”: Her alanda kayıt-dışılık; kayıtsız şartsız sahtekarlık; devlet yönetiminin çürümesi; mevcut düzenin çalışmadığının kendinden ol(may)an yurttaşa inatla dayatılması ve zorla yedirilmeye, ödettirilmeye çalışılması; doymak bilmeyen öç; kapanamayan kanata kanata kangren olmuş bir yara.

    Paradokslar zinciri çözümsüz kalarak ve daha da katlanarak çoğalacak.

    Önümüze bakalım

    Bunları havanda su döver gibi ve temcit pilavı gibi nakaratlarla tartışmakla elimize ne ne geçecek? İktidar değişirse ne olacak? Değişmezse ne olacak? Toplumun tarihsel koşulları, nüfusun psikososyolojik dokusu ve köklü sorunların hiç biri birden değişmeyecek. Aynı alışkanlıklar sürdürülürse orta ve uzun vadede de.

    Öyleyse biz gene de umutla önümüze bakalım tabii. Eğitimde küresel olarak da hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Teknolojik açıdan da yeni normal, “melez (hibrid) model” olacak.

    Çünkü küreselleşme ile türleri çoğalan virüslerın kendi teknolojileri de bir üst modele geçiyor. Bunların başında da zaten SARS gelmekteydi, çeşitli mutasyon ve varyasyonları ile karşımıza çıkmayı sürdürecek. Keza dijitalizasyon virüsü de.

    Diğerlerine hiç değinmeden eğitim meselemizde önümüze bakışı bu ikisi ile sınırlayalım. Ayrıntılara ve somut çözüm önerilerine de şimdilik hiç girmeyelim. Zira, bu toplumda en öncelikle kavranması ve kamunun ikna olması gereken bazı temel konular var.

    Bunlardan bazıları az çok biliniyor, fakat hayata geçirilemiyor: Okul binadan ibaret değil; eğitim öğrenim veya öğretim değil; okul müfredatı hayattan kopuk, dogmatik ve endoktrinasyona dönük; eğitimcinin eğitimi şart; öğretmenlik mesleğinin prestij ve maddi koşullarını iyileştirmek şart; vb.

    Kanımca eğitimle ilgili başka bazıları iyice anlaşılmadan; toplumsal inşa meselesi kökten ve şeffaf toplumsal müzakerelerle gözden geçirilip iyileştirilmeden, yukarıdakilerde herhangi bir “gelişme” kaydedilmesi olanaksız.

    Okul, yaşı ne kadar erkene çekilirse çekilsin, salt ev ortamından toplumsal ortama değil, aynı zamanda da özel (mahrem) olandan genel (kamusal) olana da geçiş demektir. Bu da yurttaşların öznel psikolojik ve sosyolojik müzakere konularının, saygı duyularak ve özen gösterilerek ele alınmasını gerektirir.

    Hangi toplumsal kesim veya iktidar/muhalefet, aile kurumuna, hangi ideolojik sebep veya rasyonel gerekçeler ile “devrimci karşı” veya “muhafazakâr yandaş” olursa olsun; insan yaşamında ilk, en kalıcı, dayanıklılık ve yetkinlik belirleyici, gerçek hayata yönlendirici vb. etkileşimler, kamusal okul alanına karışmadan çok daha önceki eğitimler sırasında olur.

    O bakımdan da nitekim, “gelişmiş, az gelişmiş” tüm toplumlarda tüm alanlardaki “gelişmişlik” göstergelerinin başında ebeveynlerin eğitiminin “niteliği” gelir. Bu da ana akım sosyal bilim araştırmalarının başka bir değişken bakamadığı için sık başvurduğu diploma veya okula gidilen yılların sayısı ile ölçülemez, anlaşılamaz.

    Annelerin ve kız çocuklarının eğitimi, bizimki gibi cinsiyetçi, eril egemen ve kapalı zihniyetli toplumlarda elbette son derece önemli ve değerlidir. Türkiye’de okuma yazma oranı bile Cumhuriyet’in ilk yıllarına göre oransal olarak ve dünya ülkelerine göre alt seviyelere düşmüştür. Özellikle bizim mevcut (tarihsel, pandemi ve çok boyutlu alt yapısal olanaklar, vs.) koşullarımızda, okul çağı veya “örgün eğitimin” her iki ucundaki kesimlere, okul-öncesi döneme ve yetişkin eğitimine ağırlık verilmesi elzem ve önceliklidir.

    Dijital eğitim teknolojilerine -ki bu salt kişisel tablet, telefon, internet hızı, vs. demek veya buna indirgenebilecek bir konu değildir– erişime eşitsiz dağılım mutlaka göz önünde bulundurularak, ülkenin her yönünde erişimi ücretsiz olarak TV ve sosyal medya kanalları ile “yaygın eğitim” güçlendirilmeli. Bu programlarda nitelikli eğitilmiş eğitimcilerce bilgi aktarımı meselelerine ağırlık verilmeli.  Pandemik maske-mesafe-evde izolasyon durumları vs. göz önünde bulundurularak; mutlaka zaman-mekân düzenlemeleri ile seyreltmeye ve dengeli dağılımlara gidilmeli. Öğrenci ve öğretmenlerin mevcut okul ortamlarını dönüşümlü kullanmaları sağlanmalı.

    Okul buluşmaları;  evde yaygın eğitimle öğrenilen ve  öğretmenlerin özel ödevleri ile yapılanların, kendi öğretmenleri ile tartışılmasına;  güncel,  yerel ve öğrencilerin kendi ilgisini çekecek  örneklerle yaşama tercüme edilmesine; arkadaşlarla ve öğretmenlerle sosyalleşmeye; özetle, çocukların evlerinde maskesiz dolaşan çocuk ve gençlerin, okullarda maske altında  fakat evden uzak kamusal alanda bireyleşmek ve özgürleşmek yolunda kendi insani becerilerini diğer gerçek kişilerle müzakere etmelerine olanak sağlamaya ayrılmalı.

    Bu yazıyı şimdilik bu temel noktalara değinmiş olarak burada noktalayalım.

    Siyaset
    Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
    Önceki İçerikShang-Chi and the Legend of the Ten Rings (2021)
    Sonraki İçerik Almanya Seçim Özel #1 | İpek Maya Saygın & İlkan Dalkuç

    Diğer İçerikler

    Yazılar

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    30 Mayıs 2025 Armağan Öztürk
    Videolar

    Parlamenter Sistem için Yol Ayrımında mıyız? | Berk Esen | Çavuşesku’nun Termometresi ÖZEL #255

    28 Mayıs 2025 Berk Esen, Burak Bilgehan Özpek, İlkan Dalkuç ve Melis Konakçı
    Yazılar

    Lozan Anlaşması, 1924 Anayasası ve Komisyon

    23 Mayıs 2025 Armağan Öztürk

    Yorumlar kapalı.

    Güncel İçerikler

    Türkiye’de İşgücü Piyasası: Perşembe’nin Gelişi Çarşamba’dan Belli midir?

    2 Haziran 2025 Yazılar Oytun Meçik

    Yeni Anayasa Yeni Türkiye Demek Değil

    30 Mayıs 2025 Yazılar Armağan Öztürk

    Komünizmin Rıza Nur’u: Aclan Sayılgan

    28 Mayıs 2025 Yazılar Kadir Serkan Selçuk

    Dünya Gündemi: ABD-AB Gümrük Müzakereleri, Rusya’dan Ukrayna’ya Yeni Hava Saldırısı, Venezuela Seçimleri

    27 Mayıs 2025 Bültenler Bahadır Çelebi

    E-Bültene Abone Olun

    Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




    Archives

    • Haziran 2025
    • Mayıs 2025
    • Nisan 2025
    • Mart 2025
    • Şubat 2025
    • Ocak 2025
    • Aralık 2024
    • Kasım 2024
    • Ekim 2024
    • Eylül 2024
    • Ağustos 2024
    • Temmuz 2024
    • Haziran 2024
    • Mayıs 2024
    • Nisan 2024
    • Mart 2024
    • Şubat 2024
    • Ocak 2024
    • Aralık 2023
    • Kasım 2023
    • Ekim 2023
    • Eylül 2023
    • Ağustos 2023
    • Temmuz 2023
    • Haziran 2023
    • Mayıs 2023
    • Nisan 2023
    • Mart 2023
    • Şubat 2023
    • Ocak 2023
    • Aralık 2022
    • Kasım 2022
    • Ekim 2022
    • Eylül 2022
    • Ağustos 2022
    • Temmuz 2022
    • Haziran 2022
    • Mayıs 2022
    • Nisan 2022
    • Mart 2022
    • Şubat 2022
    • Ocak 2022
    • Aralık 2021
    • Kasım 2021
    • Ekim 2021
    • Eylül 2021
    • Ağustos 2021
    • Temmuz 2021
    • Haziran 2021
    • Mayıs 2021
    • Nisan 2021
    • Mart 2021
    • Şubat 2021
    • Ocak 2021
    • Aralık 2020
    • Kasım 2020
    • Ekim 2020
    • Eylül 2020
    • Ağustos 2020
    • Temmuz 2020
    • Haziran 2020
    • Mayıs 2020
    • Nisan 2020
    • Mart 2020
    • Şubat 2020
    • Ocak 2020
    • Aralık 2019
    • Kasım 2019
    • Ekim 2019
    • Eylül 2019
    • Ağustos 2019
    • Temmuz 2019
    • Haziran 2019
    • Mayıs 2019
    • Nisan 2019
    • Mart 2019

    Categories

    • Asterisk2050
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • D84 INTELLIGENCE
    • EN
    • Forum
    • Özetler
    • Podcast
    • Röportajlar
    • Uncategorized
    • Videolar
    • Yazılar
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    İçerik
    • Yazılar
    • Podcast
    • Forum
    • Röportajlar
    • Çeviriler
    • Özetler
    • Bültenler
    • D84 INTELLIGENCE
    Konular
    • Siyaset
    • Ekonomi
    • Dünya
    • Tarih
    • Kültür Sanat
    • Spor
    • Rapor
    • Gezi
    Sosyal Medya
    • Twitter
    • Facebook
    • Instagram
    • Youtube
    • LinkedIn
    • Apple Podcast
    • Spotify Podcast
    • Whatsapp Kanalı
    Kurumsal
    • Anasayfa
    • Hakkımızda
    • İletişim
    • Yazarlar
    • İçerik Sağlayıcılar
    • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
    © 2025 DAKTİLO1984
    • KVKK Politikası
    • Çerez Politikası
    • Aydınlatma Metni
    • Açık Rıza Beyanı

    Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.

    Çerezler

    Sitemizde mevzuata uygun şekilde çerez kullanılmaktadır.

    Fonksiyonel Her zaman aktif
    Sitenin çalışması için ihtiyaç duyulan çerezlerdir
    Preferences
    The technical storage or access is necessary for the legitimate purpose of storing preferences that are not requested by the subscriber or user.
    İstatistik
    Daha iyi bir kullanıcı deneyimi sağlamak için kullanılan çerezlerdir The technical storage or access that is used exclusively for anonymous statistical purposes. Without a subpoena, voluntary compliance on the part of your Internet Service Provider, or additional records from a third party, information stored or retrieved for this purpose alone cannot usually be used to identify you.
    Pazarlama
    Size daha uygun içeriklerin iletilmesi için kullanılan çerezlerdir
    Seçenekleri yönet Hizmetleri yönetin {vendor_count} satıcılarını yönetin Bu amaçlar hakkında daha fazla bilgi edinin
    Seçenekler
    {title} {title} {title}