Daktilo 1984Daktilo 1984
  • İZLE
    • Çavuşesku’nun Termometresi
    • Nabız
    • Yakın Tarih
    • Berlin Duvarı
    • Varsayılan Ekonomi
    • Kiev Radyosu
    • Müşahit
    • Masa
    • Mayhoş Muhabbetler
    • Tümünü Gör
  • OKU
    • Yazılar
    • Röportajlar
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • Asterisk2050
    • Yazarlar
    • Arşiv
      • Siyaset
      • Ekonomi
      • Dünya
      • Tarih
      • Kültür – Sanat
      • Spor
      • Rapor
      • Gezi
  • DİNLE
    • Mutfakta Ne Var?
    • Sesli Gazete
    • Çerçeve
    • Sinekritik
    • SPQRCAST
    • Sinekli Bakkal
    • Tümünü Gör
  • D84 INTELLIGENCE
    • Aile Planlaması
    • Başkanlık Sistemi Projesi
    • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
    • Medyaya Erişim
    • Deprem
    • Herkes için Siyaset Bilimi
    • Yapay Zeka
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • E-Bültene Abone Ol
Facebook Twitter Instagram Telegram
Twitter Facebook YouTube Instagram Telegram
Daktilo 1984Daktilo 1984
Destek Ol Abone Ol
  • İZLE
    • Çavuşesku’nun Termometresi
    • Nabız
    • Yakın Tarih
    • Berlin Duvarı
    • Varsayılan Ekonomi
    • Kiev Radyosu
    • Müşahit
    • Masa
    • Mayhoş Muhabbetler
    • Tümünü Gör
  • OKU
    • Yazılar
    • Röportajlar
    • Bültenler
    • Çeviriler
    • Asterisk2050
    • Yazarlar
    • Arşiv
      • Siyaset
      • Ekonomi
      • Dünya
      • Tarih
      • Kültür – Sanat
      • Spor
      • Rapor
      • Gezi
  • DİNLE
    • Mutfakta Ne Var?
    • Sesli Gazete
    • Çerçeve
    • Sinekritik
    • SPQRCAST
    • Sinekli Bakkal
    • Tümünü Gör
  • D84 INTELLIGENCE
    • Aile Planlaması
    • Başkanlık Sistemi Projesi
    • Devlet Kapasitesi Liberteryenizmi
    • Medyaya Erişim
    • Deprem
    • Herkes için Siyaset Bilimi
    • Yapay Zeka
Daktilo 1984Daktilo 1984
Anasayfa » Türkiye Ekonomisi: İş Dünyasından Ekonomi Yönetimine Eleştiri
Bültenler

Türkiye Ekonomisi: İş Dünyasından Ekonomi Yönetimine Eleştiri

Caner Gerek1 Ağustos 20225 dk Okuma Süresi
Paylaş
Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp

Ekonomos Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni (25-31 Temmuz)

İş Dünyası Sesini Yükseltmeye Devam Ediyor

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meclisi’nin 2022 Temmuz ayı olağan toplantısına, ekonomi yönetimine yapılan açık ve sert eleştiriler damgasını vurdu. İş dünyasında özellikle son dönemde öne çıkan krediye erişim problemi bu toplantının da gündemine geldi. Açılış konuşmasında İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, “Finansman kaynaklarına erişimde ciddi sıkıntıların yaşandığı son yıllarda Eximbank, ihracatçı sanayicilerimizin en güçlü finansal iş ortağı ve tedarik kaynağı konumuna gelmiştir. İhracatımızın 250 milyar dolar seviyesine ulaşmasında şüphesiz Eximbank’ın uygulamış olduğu dinamik ve yeni nesil projelerin çok büyük katkısı olmuştur. Dolayısıyla Haziran ayı itibarıyla reeskont kredisi kullanmak için döviz gelirinin yüzde 40’ını Merkez Bankası’na, yüzde 30’unu bankalara satma zorunluluğu getirilmesi ve izleyen bir aylık dönemde döviz almama taahhüdünün şart koşulması şeklindeki adımlar ihracatçılarımızı gerek kaliteli finansmana erişimi zorlaştırması gerekse de kur zararı yaratması ve yine gerekse de ciddi anlamda operasyon yükü getirmesi nedeniyle oldukça olumsuz yönde etkilemiştir” diyerek krediye erişim problemini dile getirdi.

Erdal Bahçıvan ayrıca “Yüksek kur ve faizlerin işletmelerimize getirdiği yükün özellikle son yıllarda arttığı açıkça görülmektedir. 2021 yılında İSO 500 şirketleri elde ettiklerin faaliyet karının yüzde 60’ından fazlasını finansman giderlerine ayırmak durumunda kalmıştır” sözleriyle hem kurdaki ve finansman maliyetlerindeki artışa dikkat çekti hem de buralardaki artışın şirketleri ne kadar etkilediğini verilerle ortaya koydu.

Benzer şekilde Ankara Ticaret Odası Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu da 28 Temmuz tarihinde attığı tweetlerle firmaların kredi taleplerinin karşılanmadığını veya çok yüksek maliyetler çıkarıldığını belirttikten sonra üretim, istihdam ve yatırım için bankaları daha duyarlı ve yapıcı olmaya davet etmişti. Hatırlayacak olursak daha öncesinde de TÜSİAD iktidarı eleştirerekten gidişatın oldukça kötü olduğunu açıkça dile getirmişti. Böylelikle iktidara olumsuz bakışları yeni olmasa da iktisadi kuruluşlar olumsuz gidişata dair uyarılarını daha açık ve sert bir dille vurgulamaya devam ediyor.

Toplantıya damga vuran bir diğer olay ise Merkez Bankası Başkanı Kavcıoğlu ile İSO başkanı Erdal Bahçıvan arasındaki tartışma idi. Kavcıoğlu firmaları uygun faizden kredi çekerek döviz almakla ve stokçuluk yapmak ile suçladı. Buna karşılık Bahçıvan “kendini enflasyondan korumak için stok yapmış sanayiciyi bu kapsama sokarsanız bu tehlikeli bir bakış açısına dönüşür” diyerek cevap verdi. Aslında bu tartışma Merkez Bankası’nın yüksek enflasyon ortamının doğal olarak beraberinde getirdiği olumsuzluklara karşı herhangi bir öngörüsünün olmadığını da göstermiş oldu.

Enflasyonun yüksek olduğu fakat kredinin ucuz olduğu yerde doğal olarak bu ucuzluktan başta firmalar olmak üzere herkes faydalanmak ister. Ve elde edilen o ucuz TL kredinin değerini korumak için TL dışı varlıklara yönelir. Bunlardan birisi döviz iken bir diğeri ise firmaların fiziki varlık olarak stok yapmasıdır. Verilen ucuz kredinin bu şekillerde kullanılmasının hiçbir sürpriz tarafı yok, ama teşvik eden bir Merkez Bankası var. 

Merkez Bankası Enflasyon Tahminini Yine Değiştirdi

Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu bu yılın üçüncü enflasyon raporunu açıkladı. Kavcıoğlu 2022 yılı enflasyon tahminini 17,6 puan yükselterek %42,8’den %60,4’e yükseltti. Kavcıoğlu ayrıca “Hedefi yüzde 60,4 verdik, gerçekleşmeyi onun altında bir noktada bekliyoruz” dedi. Böylelikle Merkez Bankası’nın 2022 yılı için enflasyon hedefi %5 olurken, açıkladığı enflasyon tahmini %60,4 olmakla birlikte aslında %60,4’ün de altında. Hedef ve öngörüler oldukça çelişkili ve anlamlandırılması zor rakamlar içeriyor.

Enflasyon tahminlerinin güvenirliğine bakacak olursak bu yılın Ocak ayında Merkez Bankası, enflasyon tahminini %11,8’den %23,2’ye çıkarmıştı. Bu tahminden üç ay sonra Nisan ayında ise %23,2’den %42,8’e çıkarmıştı. Ve yine bu tahminden üç ay sonrasında enflasyon tahminini %42,8’den %60,4’e çıkarmış olduğunu görüyoruz. Böylelikle Merkez Bankası’nın enflasyon konusunda piyasaları yönlendirmekten ziyade oluşan enflasyonu takip ederek tahminlerini bu oluşan enflasyona göre düzenlemekte olduğu görülüyor. Böylesi bir duruma düşmüş bir Merkez Bankası’nın da enflasyonla mücadele konusunda herhangi bir kredibilitesinin olduğunu söylemek mümkün değil.

Banka Karlılıkları Son Sürat

Borsada ikinci çeyrek bilançoları gelmeye başladı. İlk gelen bilançolardan özellikle bankacılık sektörü karları oldukça dikkat çekici. Bilançosu açıklanan bankalar geçen senenin aynı dönemine göre aşağıdaki oranlarda karını artırmış durumda:

QNB Finansbank %412

Garanti Bankası %292

Akbank %412

Yapı Kredi Bankası %420

Türkiye’nin kendine özgü sorunlarından kaynaklı bankacılık karlılıklarındaki artış yanında enflasyon ortamının getirdiği genel bir durumu da not etmekte fayda var. Gelişen enflasyon dalgasında bankaların karlılıkları dünyada da hızla artıyor. Buradaki ana neden enflasyon ortamında bankaların kredi faizleri ile mevduat faizlerini aynı hızla artırmaması.

Merkez Bankası faizlerindeki artış öncelikle kredi faizlerine yansırken, mevduat faizine daha sonraki dönemde yansıyor. Üstelik Covid-19 salgını ile birlikte uygulanan karantinalar ve teşvikler neticesinde dünyada mevduata yatırılan para miktarı oldukça yüksek. Bu durum da bankaların mevduat faizlerini yukarı çekmede daha hantal davranmasına yol açıyor. O nedenle de faiz marjında bir artış görülüyor. Türkiye’de yüksek bankacılık karları elbette mevduat faizlerinin özellikle baskılanmasıyla da alakalı bir durum.

Fed Beklendiği Gibi Faiz Arttırdı

FED çarşamba günü yaptığı toplantıyla yüksek enflasyonla mücadelede kapsamında art arda ikinci kez faiz oranlarını 75 baz puan artırdı. Böylelikle Covid-19 salgını sonrası enflasyondaki yükselişi yanlış değerlendirdiği ve yükselen enflasyona yanıt vermede yavaş davrandığı için eleştirilen FED, ekonomiyi resesyona sürükleme riskine rağmen ekonomiyi soğutmak için faiz oranlarını yükseltmeye devam etiş oldu.

Bu artan faizler aslında şimdiden ABD ekonomisini de etkiliyor. Etkiler, özellikle satışların yavaşladığı konut piyasasında belirgin şekilde görülmeye başlandı. Başkan Jerome Powell, verilerin nasıl geleceğine bağlı olarak 2022 Eylül ayında yapılacak bir sonraki toplantı için aynı hamlenin tekrar masada olduğunu belirtti. Powell, FED’in bir noktada faiz artış hızını da yavaşlatacağını söyledi. Powell’ın güvercin bulunan açıklamaları ABD hisse senetlerinde bir ralliye yol açarken hazine getirileri dolar ile birlikte düştü.

Dünya Ekonomi Ekonomos Haftalık Ekonomi ve Finans Bülteni
Paylaş Twitter Facebook LinkedIn Email WhatsApp
Önceki İçerikTürkiye’nin Sahipsiz Bir Sorunu: Bir İç Güvenlik Meselesi Olarak Başıboş Köpek Sorunu
Sonraki İçerik Endonezya-Körfez İlişkileri: Karşılıklı Ziyaretler

Diğer İçerikler

Videolar

AB – Türkiye Göçmen Anlaşması Ne İşe Yaradı? | ÖZEL YAYIN

3 Aralık 2023 Dilem İğde Yuyucu ve Selim Yıldırım
Podcast

Hollanda ve İzmir Siyaseti | Çerçeve S3 #17

30 Kasım 2023 Aybike Boyacıoğlu ve İlkan Dalkuç
Bültenler

Dünya Gündemi: Gazze’de Geçici Ateşkes

28 Kasım 2023 Bahadır Çelebi

Yorumlar kapalı.

Güncel İçerikler

Necati Özkan: Ekrem İmamoğlu’nu yenebilecek bir AK Parti adayı bulmak kolay değil

3 Aralık 2023 Röportajlar Meltem Suat

Napolyon (2023)

1 Aralık 2023 Yazılar İlhan Archy

Derin Bir Sessizlik: Türkiye’deki Genç İntiharları

1 Aralık 2023 Yazılar Ayçe İdil Ağca

Anayasa Değişikliği ile Ne Hedefleniyor?

30 Kasım 2023 Yazılar Afra Teren Gürlüler

E-Bültene Abone Olun

Güncel içeriklerden ilk siz haberdar olun




İçerik
  • Yazılar
  • Podcast
  • Forum
  • Röportajlar
  • Çeviriler
  • Özetler
  • Bültenler
  • D84 INTELLIGENCE
Konular
  • Siyaset
  • Ekonomi
  • Dünya
  • Tarih
  • Kültür Sanat
  • Spor
  • Rapor
  • Gezi
Sosyal Medya
  • Twitter
  • Facebook
  • Instagram
  • Youtube
  • Apple Podcast
  • Spotify Podcast
  • Telegram
Kurumsal
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İletişim
  • Yazarlar
  • İçerik Sağlayıcılar
  • Yayın İlkeleri ve Yazım Kuralları
© 2023 DAKTİLO1984
  • KVKK Politikası
  • Çerez Politikası
  • Aydınlatma Metni
  • Açık Rıza Beyanı

Arama kelimesini girin ve Enter'a tıklayın. İptal etmek için Esc'ye tıklayın.