[voiserPlayer]
2020 Demokrat Parti Başkan adaylığı ön seçim sürecinde adaylık kampanyalarını devam ettiren ve yarıştan çekilmeyen 3 başkan adayı kaldı: eski Başkan Yardımcısı Joe Biden, Vermont Senatörü Bernie Sanders ve Kongre üyesi Tulsi Gabbard.
Bugüne kadar yapılan 26 ön seçim ve verilen yaklaşık 20 milyon oy sonucunda Joe Biden 898, Bernie Sanders 745 ve Tulsi Gabbard iki delege kazandı. Adayların başkan adaylığı yarışını kazanabilmesi için adaylık kongresinde ilk turda kendileri lehine oy verecek en az 1991 delege kazanmaları gerekiyor. Ülke çapında ve önümüzdeki günlerde ön seçim yapılacak eyaletlerde yapılan anketlere göre yarışın açık ara favori ismi, eski Başkan Yardımcısı Joe Biden.
Demokrat başkan adaylığını kazanan isim (Sanders, Biden veya Gabbard), Kasım 2020 seçimlerinde ABD Başkanı Donald J. Trump ile yarışacak ve Başkan Trump’a karşı bir seçim zaferi kazanması durumunda ABD’nin 46. Başkanı olarak göreve başlayacak.
Olası Demokrat başkan adayının Trump’a karşı seçimi kazanıp kazanamayacağından bağımsız olarak, olası 46. ABD Başkanı’nın Türkiye ve Ortadoğu hakkındaki görüşleri ve politikaları ülkemiz için oldukça önemli ve kritik. Türkiye ile ABD ilişkileri, inişleri ve çıkışlarıyla ülkemizin iç ve dış politikalarını, ekonomik durumunu ve güvenliğini etkileyen bir parametre. Bu nedenle de bu yazıda Demokrat başkan adaylarının ve ABD’nin olası 46. Başkanlarının Türkiye ve Ortadoğu hakkındaki görüş ve politikalarından bahsetmek istedim.
Uyarı: Bazı başkan adaylarının belirli konular hakkında fikir beyan etmemesi o konular hakkında olumsuz bir görüşe sahip olduğu anlamına gelmemektedir. Çoğu zaman adaylara aynı sorular yöneltilmemekte veya bazen adaylar sorulara net bir cevap vermemektedir. Bu nedenle diğer adayların fikir beyan ettiği hususlarda bazı adaylar görüş belirtmemiş olabilir.
Adayların Türkiye Hakkındaki Görüşleri ve Politikaları
Biden
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın otoriter bir lider olduğunu belirtmekle beraber kendisinin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın en çok güvendiği Amerikalı siyasilerden biri olduğunu düşünmektedir.
- Türkiye’nin Suriye politikalarının ABD için önemli bir problem olduğunu belirtmektedir.
- Muhalefetin İstanbul’da elde ettiği yerel seçim zaferini vurgulayarak Türkiye muhalefetinin Erdoğan’a karşı bir seçim zaferi kazanması için aktif bir şekilde ABD tarafından desteklenmesi gerektiğini savunmaktadır.
- Türkiye’ye silah satışının durdurulması seçeneğinin gündeme getirilmesi gerektiğini belirtmektedir.
- Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki girişimlerinin engellenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Sanders
- Türkiye’nin ABD müttefiki bir ülke olmadığını düşünmektedir.
- Türkiye’nin düzenlediği Barış Pınarı Harekatı’nın toplu katliam ve işgal niteliğinde bir askeri harekat olduğunu belirtmektedir.
- Türkiye’de Amerikan nükleer silahlarının bulunmasından rahatsız olduğunu belirtmektedir.
Gabbard
- Türkiye’nin ABD müttefiki bir ülke olmadığını vurgulamaktadır.
- Türkiye’nin yıllardır İŞİD ve El-Kaide örgütlerini desteklediğini, Suriye’de bir Osmanlı İslam devleti kurmak istediğini düşünmektedir.
- Türkiye’ye silah satışının durdurulması gerektiğini savunmaktadır.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın halife olmak isteyen radikal bir İslamcı ve tehlikeli bir diktatör olduğunu düşünmektedir.
Adayların Suriye Hakkındaki Görüşleri ve Politikaları
Biden
- Trump’ın Suriye’den çekilme kararının utanç verici ve Kürtlere ihanet niteliğinde bir karar olduğunu belirtmektedir.
Sanders
- Trump’ın Suriye’den çekilme kararını sert bir şekilde eleştirmekte ve bu kararı Kürtlere ihanet olarak tanımlamaktadır.
- Rusya ve İran’ın da desteği alınarak, Esad’ın başkanlık görevinden çekilmesinin sağlanması gerektiğini belirtmektedir.
Gabbard
- Esad’ın meşru bir lider olduğunu savunmaktadır.
- ABD’nin Suriye’ye müdahale etmesinin en başından beri yanlış olduğunu belirtmektedir.
- Trump’ın Suriye’den çekilme kararı nedeniyle elinde Kürtlerin kanı olduğunu ve Trump’ın Kürtlere ihanet ettiğini düşünmektedir.
- Suriye’deki rejim karşıtı grupların El-Kaide üyesi terörist gruplar olduğunu ve Suriye ile Rusya’ya karşı bu grupların desteklenmemesi gerektiğini savunmaktadır.
- ABD’nin Esad’ı düşman olarak nitelendirmesinin yanlış olduğunu ve Esad’ın kimyasal silah kullanmadığına inandığını belirtmektedir.
Adayların Irak Hakkındaki Görüşleri ve Politikaları
Biden
- 2002’de Irak Savaşı’na destek vermesinin ve Bush yönetimine güvenmesinin bir hata olduğunu belirtmektedir.
Sanders
- 2002’den itibaren Irak Savaşı’na karşı çıktığını ve hiçbir zaman Bush yönetimine güvenmediğini belirtmektedir.
Gabbard
- Irak Savaşı’nda gönüllü olarak görev alan ve gazi unvanını alan Gabbard, aslında en başından beri savaşa karşı olduğunu belirtmektedir.
Adayların İran Hakkındaki Görüşleri ve Politikaları
Biden
- İran’ın şartlara uyması durumunda 2015 Nükleer Antlaşması’nın yeniden tesis edilmesi gerektiğini savunmaktadır.
- Kasım Süleymani’nin Kongre onayı olmadan öldürülmesini sert bir şekilde eleştirmiştir.
Sanders
- 2015 İran Nükleer Antlaşması’nın yeni bir ön koşul öne sürülmeden İran ile yeniden tesis edilmesi gerektiğini savunmaktadır.
- Trump’ın Kongre onayı olmadan aldığı Kasım Süleymani suikasti kararını oldukça sert bir şekilde eleştirmiş ve suikastin ABD güvenliğine zarar verdiğini belirtmiştir.
- İran ile ilişkiler konusunda Avrupa ülkeleri ile aktif işbirliği yapılması gerektiğini vurgulamaktadır.
Gabbard
- 2015 İran Nükleer Antlaşması’nın yeniden tesis edilmesi gerektiğini savunmaktadır.
- ABD’nin İran ile rejim değişikliğini amaçlayan bir savaşa girmesine kesinlikle karşı olduğunu belirtmektedir.
Adayların İsrail-Filistin Sorunu Hakkında Savundukları Politikalar
Biden
- İsrail ve Filistin’in iki ayrı bağımsız devlet olarak kabul edildiği bir barış planının desteklenmesi (İki devletli çözüm)
- Hamas’ın gücünün ve etkisinin azaltılması
- Filistinlilerin İsrail’in devlet olma hakkını ve İsrail devletinin meşrutiyetini tanımaları
- İsrail’in güvenliğinin sağlanması
- ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’te bulunmaya devam ettirilmesi
- İsrail devletinin Filistinlilere karşı insan hakkı ihlallerine son vermesi
- Arap devletlerinin İsrail ile ilişkilerinin normalleştirilmesi ve Filistinlilere ekonomik, diplomatik destek sağlanması
- İsrail devletinin ve ürünlerinin boykot edilmesinin yasa dışı olarak kabul edilmesi (BDS Hareketi’ne yönelik bir adım)
- İsrail’in Batı Şeria’da yeni yerleşim bölgeleri kurmasının engellenmesi
Sanders
- Uluslararası hukuk kurallarına uygun olarak yapılacak iki devletli çözüm planının desteklenmesi ve uzlaşma yoluyla 1967 sınırlarına geri dönülmesi
- İnsan hakları ihlallerini devam ettirmesi durumunda İsrail’e yapılan askeri yardımların kesilmesi
- İsrail’in barış ve iki devletli çözüm için çaba göstermemesi durumunda ABD Büyükelçiliğinin Kudüs’ten Tel Aviv’e taşınması
- İsrail’in Filistin topraklarındaki yerleşim bölgelerinin, yasa dışı olarak kabul edilmesi
- İsrail devletinin ve mallarının boykot edilmesinin ifade özgürlüğü olarak kabul edilmesi
- Filistinlilerin haklarının korunması için İsrail’e yoğun siyasi, ekonomik baskı yapılması (Sanders, İsrail Başbakanı Netanyahu’nun “ırkçı” bir lider olduğunu belirtmektedir ve kendisini sert bir şekilde eleştirmektedir. Sanders, Biden’a göre bağımsız bir Filistin devletinin kurulması ve Filistinlilerin haklarının korunması konusunda daha ısrarcı bir aday olmasıyla ve özellikle Filistin konusunu daima gündeme getirmesiyle bilinmektedir.)
Gabbard
- İki devletli çözümün desteklenmesi
- İsrail ve Filistin vatandaşlarının karşılıklı olarak haklarının korunması
Adayların Afganistan Hakkında Savundukları Politikalar
Biden
- Afganistan’daki savaşa son verilmesi ve Amerikan birliklerinin ülkeye dönmesi
- Afgan kadınların haklarının desteklenmesi için Afganistan ile aktif işbirliği yapılması
Sanders
- Afganistan’daki savaşa son verilmesi ve Amerikan birliklerinin ülkeye dönmesi
- Afganistan’a yoğun siyasi ve ekonomik destek verilmesi
Gabbard
- Afganistan’daki savaşa son verilmesi ve Amerikan birliklerinin ülkeye dönmesi
Adayların Suudi Arabistan Hakkında Savundukları Politikalar
Biden
- Suudi Arabistan’ın Yemen’de yürüttüğü savaşın desteklenmemesi, sona erdirilmeye çalışılması
- İnsan hakkı ihlalleri konusunda Suudi Arabistan’a siyasi ve ekonomik baskı yapılması
Sanders
- Suudi Arabistan’ın Yemen’de yürüttüğü savaşın desteklenmemesi, sona erdirilmeye çalışılması
- İnsan hakkı ihlalleri konusunda Suudi Arabistan’a siyasi ve ekonomik baskı yapılması
- İran ile Suudi Arabistan arasındaki çatışmalarda ABD’nin tarafsız kalması
Gabbard
- Suudi Arabistan’ın yürüttüğü Yemen Savaşı’nın desteklenmemesi
- İnsan hakları ihlallerine son vermedikçe Suudi Arabistan ile ekonomik, siyasi ilişkilerin kesilmesi