Pandemi Kazanımları: Türkiye Grand Prix’i
Dünya’nın en önemli motor sporları organizasyonu olan Formula 1, dokuz yıl aradan sonra yeniden Türkiye’de. 2020 yılında yaşanan Koronavirüs pandemisi neticesinde dünya genelinde beş farklı kıtada yapılacak olan pek çok yarış iptal edildi. Milyarlarca Dolar ekonomik hacme sahip, Dünya’nın en önemli spor organizasyonlarından biri olan Formula 1’in tam bir sezon boyunca iptal edilmesi ekonomik koşullar neticesinde pek mümkün olamazdı. Öyle de oldu. Takvim yeniden düzenlendi. 6 Grand Prix iptal edilmesine karşın FIA, (Fédération Internationale de l’Automobile – Uluslararası Otomobil Sporları Federasyonu) sıkıştırılmış takvime yeni yarışlar eklemeye karar verdi. Çünkü düzenlenmeyen her yarış organizasyonun 30-50 milyon $ aralığında zarar etmesine neden oluyordu. Yapılan görüşmeler ve pazarlıklar neticesinde İstanbul Park Türkiye Grand Prix’i sezonun 14. yarışı olarak takvime eklendi. Böylece 13-15 Kasım 2020’de Formula 1 heyecanı dokuz yıl aradan sonra Türkiye’ye geri döndü.
Bu hafta bu yazı ile birlikte Türkiye’nin F1 serüvenini inceleyeceğiz.
Dönemin Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu (TOSFED) Başkanı Mümtaz Tahincioğlu’nun FIA, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), İstanbul Ticaret Odası gibi kurumlarla kişisel çaba ve ilişkileri ile yürüttüğü lobi çalışmaları sayesinde 2001 yılında Formula 1, Türkiye’ye kazandırılmış olundu. Bülent Ecevit liderliğindeki 57. hükümet, yarış için gerekli yatırımları kamu garantisine alarak Başbakanlık Turizm Tanıtım Fonu’ndan karşılanacağını açıkladı. O dönem yapılan araştırmalara göre yurt dışından yarışı izlemek için ülkeye gelen bir turistin ortalama günlük harcamasının 320$ olduğunu, Grand Prix’in dört günlük tüm etkinlikleri için ise 1200$’lık harcama yaptığı tespit edilmişti. Ayrıca yarışların yaz aylarında düzenleneceğini de hesaplanarak, turistlerin yaz tatillerini turizm acentalarının da yönlendirmesi ile yarış öncesi veya sonrası Türkiye’de yapması hedeflenmişti.
Yarışın Türkiye’de düzenlenmesi adına yapılan anlaşmaya göre Başbakanlık Turizm Tanıtım Fonu, 7 yıl boyunca her sene 13,5 milyon $ FIA’ya ödeme yapacaktı. Pistin inşası için de TOBB ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) birlikte çalışacak ve yatırım yapacaktı.
250 milyon $’a mal olan 125.000 kişilik kapasiteye sahip İstanbul Park, 21 Ağustos 2005’de kapılarını ilk kez F1 severlere açtı. Pist sahip olduğu özellikler ile diğer Grand Prix’lerden ayrılıyor ve kamuoyunca en prestijli yarış etaplarından biri olarak kabul ediliyordu. Araçların saat yönünün tersine yol alınması ve sürücülerin ortalama 4.3 g kuvvetine maruz kaldıkları 8. viraj (“Notorious Turn 8”) gibi özellikleri ile İstanbul Park en özel yarışlardan biriydi.
2005’de McLaren pilotu Kimi Räikkönen 2006’da ise Ferrari pilotu Felipe Massa Türkiye Grand Prix’ini kazanmayı başardı. 2006’da Felipe Massa’ya ödülü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın vermesi siyasi olarak büyük tepkilere neden oldu. Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından yayınlanan bir deklarasyonla kınanan bu seremoni sonucunda FIA, Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu (TOSFED)’na 5 milyon $’lık bir ceza kesti.
2007 ve 2008 de Felipe Massa iki kere daha Türkiye Grand Prix’ini kazanmayı başardı. 2009’da ise Brawn GP (şimdi Mercedes-Benz) pilotu Jenson Button yarışı lider bitirdi. 2009 yılında FIA, 17-18 milyon $ karşılığında yarışın 2011’den itibaren beş yıl daha süreyle uzatılması isteğini Türkiye’ye iletti. Ancak FIA’nın bu girişimleri dönem hükümetinin yarışların devam etmesi yönünde yeni fon kaynakları bulma konusunda herhangi bir irade ortaya koymaması ile sonuçsuz kaldı.
2010’da McLaren pilotu Lewis Hamilton, 2011’de de Red Bull Racing pilotu Sebastian Vettel damalı bayrağı ilk sırada geçmeyi başardı. 2011 itibari ile Türkiye’nin FIA ile imzaladığı yed yıllık sözleşme tamamlandı. 2012 yarış takvimine Valencia (Avrupa GP), Singapur GP, Kore GP, Hindistan GP, Abu Dhabi GP, ABD GP gibi yeni yarışların da eklenmesi ile FIA’nın Türkiye’den istediği ödeme 25-30 milyon dolara yükseldi. Dönemin siyasi ve ekonomik koşullarınca böylesine ciddi bir ücreti ödemek daha da zorlaşıp, yeterli ilgi ve alaka da gösterilemeyince Türkiye GP bir daha yarış takviminde yer alamadı.
İhmalkarlıklar neticesinde dokuz yıl gibi uzun bir süredir hasret kaldığımız Türkiye Grand Prix’ine COVID-19 ile kavuşuyor oluşumuz ne kadar da manidar…
Fotoğraf: Sven Brandsma
Paylaş
Yazarın diğer içerikleri
Chelsea: Bir Cezadan Ödül Elde Edenler
Avrupa futbolunda pek çok kulüp, Covid-19 nedeniyle gelirlerinin büyük bir kısmından feragat etmek zorunda kaldı. Bu kulüpler ekonomik sürdürülebilirlikleri adına harcamalarını azaltarak küçülmeye gittiler. Bunu en bariz şekilde transfer döneminde gözlemle imkânı bulduk. Avrupa’nın büyük kulüpleri, geçmiş yıllarda önemli paralar ödeyerek gerçekleştirdikleri transferleri, bu yaz henüz gerçekleştiremedi. Ancak Chelsea, tüm
Messi: “Tek Adam”ın İsyanı
Messi’nin Barcelona’da kalacağını açıklaması ile birlikte son günlerin en büyük tartışması da son bulmuş oldu. Ancak, öyle görülüyor ki, bu tartışma yakın bir zamanda yenden gündeme gelecek. Çünkü Messi, kulüpten ayrılma isteğini endüstriyel futbolun getirdiği maddi yükümlülükler ve hukuksal elverişlilikler nedeniyle baskılamak durumunda kalmış. Taraflar imzalanan sözleşmenin yükümlülüklerini yerine getirdiğinde
Minimum Harcama ile Maksimum Kazanç: Moneyball
Doğru bir finansal yönetim ve yüksek oyuncu performansı ile birlikte Liverpool, 30 yıl aradan sonra bu sene bir kez daha şampiyon oldu. Şu an oynadıkları futbol ile Avrupa’da en çok konuşulan futbol takımı da onlar. Bu başarının arkasında güçlü bir felsefede yatıyor. Peki; nedir bu felsefe? Tabii ki “Moneyball”. Peki
Alman & Türk Futbol Ekosistemi Karşılaştırması: Julian Nagelsmann-Ömer Erdoğan
Mevcut bir sistemin işleyen bir parçası olduğumuzda, o sistemin sınırları ölçüsünde hareket etmek zorunda kalırız. Kısıtlanırız. Futbol sisteminde de bu böyle. Bu yazımızda Almanya ve Türkiye’deki futbol iklimini/sistemini karşılaştıracağız. Bu karşılaştırmayı yaparken sosyolojik imkanların eşitliğine de dikkat edeceğiz. Almanya’da doğup büyüyen ancak, farklı futbol sistemlerinde kariyerlerini sürdüren Julian Nagelsmann ve
Futbol, Sana Pembe Çok Yakışıyor!
Bein Sports spikeri Melih Şendil, bir canlı yayın esnasında cinsiyetçi bir tavırla; kadınların futbol veya basketbol oynamamaları gerektiğini beyan etti. Biz de bu haftaki yazımızda, sporun aslında cinsiyetler üstü bir faaliyet olduğunu, insanların oyun oynama içgüdüsüyle şekillenen sporun, insanlar için yaşamsal bir öneme sahip olduğunu işleyeceğiz. Melih Şendil, cuma akşamı
Süper Siyasi Lig
Türkiye Futbol Federasyonu’nun (TFF), bu sezona özel olarak küme düşme uygulamasını kaldırması ve önümüzdeki sezon Türkiye Süper Ligi’ni 21 takım ile oynatma kararını artıları ve eksileri ile sizler için değerlendirmek istedik. 2019-20 sezonunun sona ermesinin hemen ardından TFF, Kulüpler Birliği’nin de önerisiyle geride kalan sezonda küme düşme uygulamasını kaldırdı. TFF,
2019-20 sezonu ilk 11’leri ve yedekleri
Türkiye Süper Ligi 2019-20 Cemil Usta sezonu bugün itibari ile son buluyor. Covid-19 virüsü ve pandemi sürecinin böldüğü bu sezon itibari ile artık yeni bir şampiyonumuz var. Altıncı kuruluş yıldönümünde Türkiye’nin şampiyonu İstanbul Başakşehir Futbol Kulübü oldu. Acısıyla, tatlısıyla, sevinciyle, hüznüyle bir sezonu daha geride bırakıyoruz. Peki geride bıraktığımız bu
21. Yüzyıl’ın Futbol Yatırımı: Çok Kulüplü Sahiplik Modeli
Futbol endüstrisinin 21. yüzyılda ulaştığı ekonomik kapasite ile birlikte futbol takımları arasındaki güç dengesi ve rekabet seviyesi de büyük oranda değişlik gösterdi. Yayın gelirleri arasındaki farklar, kurumsal lig organizasyonlarının imaj, tanıtım, pazarlama ve sponsorluk çalışmaları sayesinde elde ettikleri ekstra gelirler; saha içindeki rekabetin ve güç dengesinin büyük oranda zayıflamasına neden
Küçülme Sarmalı: Yeni Yabancı Oyuncu Kuralı
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), Çarşamba günü açıkladığı Yönetim Kurulu kararları ile bir kez daha ülke gündemine oturdu. Bu açıklamada pek çok tartışmalı husus bulunmakla birlikte; en çok tepki yaratan karar, Süper Lig ve TFF 1. Lig’deki yabancı oyuncu sınırlaması oldu. Bizde bu yazıda, bu kararın analiz, inceleme ve planlamadan yoksun
Futbolda Aradığımız Şey Adalet mi, Kazanmak mı?
“Kim başkalarını yenmek istiyorsa, önce kendini yenmelidir. Kim başkaları hakkında hüküm vermek istiyorsa, önce kendi hakkında hüküm vermelidir. Kim başkasını tanımak istiyorsa, önce kendini tanımalıdır.” der Konfüçyüs. Zira, insanın başkasını yargılaması kolay, kendisini yargılaması ise zordur. Fakat insan, hakikate ancak kendisiyle dürüstçe yüzleşebildiğinde ulaşır. Bu durumun futbolumuzda da geçerli olduğunu
