10 Mart Pazar akşamı ABD’nin Los Angeles şehrinde bulunan Dolby Theatre’da düzenlenen, Amerikalı talk şov sunucusu Jimmy Kimmel’ın sunduğu törenle 96. kez dağıtılan Akademi Ödülleri (Oscar) sahiplerini buldu. Tören 11 Mart günü Türkiye saatiyle 03.00’te başladı. Dünyanın birçok ülkesinde milyonlarca insan tarafından izlenen Oscar Ödül Törenleri, yine birçok sansasyon ve tartışmayı beraberinde getirdi.
2023 Yılında Sinema Dünyası
2023 sinema sektörü açısından oldukça çarpıcı bir yıl oldu. Hollywood’un 60 yıldır gördüğü en büyük ve uzun grev olarak tanımlanan, iş garantisi ve maaş güvencesi talebiyle başlatılan Hollywood grevi 118 günün sonunda sendika üyelerinin Sinema ve Televizyon Yapımcıları Birliği (AMPTP) ile varılan anlaşmayla son bulmuştu.
Grev nedeniyle Avatar, Deadpool, Blade, Spider-Man, Dune 2 gibi birçok filmin çekimleri durdurulmuş, vizyon tarihleri ertelenmişti. Emmy Ödülleri de yine bu sebeple Eylül ayında yapılmıştı. 80. Venedik Film Festivali’nde 8 dakika boyunca ayakta alkışlanan festivalin en dikkat çeken yapımlarından olan Poor Things oyuncuları ise Hollywood grevi nedeniyle festivale katılmamıştı.
Başrollerinde Cillian Murphy, Robert Downey Jr. ve Matt Damon’ın yer aldığı, atom bombasının yapılış hikayesini konu alan Oppenheimer ile Greta Gerwig’in yönettiği ve başrollerinde Margot Robbie ve Ryan Gosling’in yer aldığı “feminist bir eleştiri” olarak tanımlanan Barbie filmleri 21 Temmuz 2023’te vizyona girmiş ve filmlerin gişede yarattığı etkiye “Barbenheimer” denmişti.
Tarz ve hikayesiyle birbirinden tamamen farklı olan bu iki filmi izlemek için sinema salonlarına akın edilmesi “yılın sinema olayı” olarak anıldı. Greta Gerwig, Barbie filmi ile tüm zamanların en büyük açılış hasılatını yapan kadın yönetmen unvanını kazandı. Barbie, açılış hafta sonunda 155 milyon dolar kazanarak 2023 yılının en iyi açılış yapan filmi; Oppenheimer ise 2023 yılının en çok hasılat elde eden filmi oldu.
Türkiye’de ise Nuri Bilge Ceylan ve Zeki Demirkubuz polemiği tekrar gündemdeydi. İki yönetmen arasında yıllardır esen soğuk rüzgarlar “Kuru Otlar Üstüne” ve “Hayat” filmlerinin yakın dönemde vizyona girmesiyle tekrar gündem oldu. 76. Cannes Film Festivali’nde Merve Dizdar’a En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandıran “Kuru Otlar Üstüne”, Nuri Bilge Ceylan imzalı filmler arasında en yüksek ilk gün açılışını yapan film olurken Türkiye’nin de Oscar adayı oldu. Ancak bu film de Ceylan’ın aday olan diğer filmleri gibi kısa listeye giremedi.
96. Oscar Ödül Törenleri
96. Oscar Ödülleri büyük bir heyecanla tüm dünyada takip edildi. Üç saat süren tören birçok çarpıcı ana da ev sahipliği yaptı. Ünlü oyuncu John Cena’nın “En İyi Kostüm” ödülünü sunmak için sahneye çıplak çıkması, Ryan Gosling’in Barbie filmindeki Ken rolüyle “I’m Just Ken” şarkısını söylemesi, İsrail protestoları, en iyi film ödülü adaylarından Anatomy of a Fall’un oyuncularından biri olan Messi’nin, Robert Downey Jr. ödül alırken patileriyle alkışlaması…
Ödül töreninde, kısa süre önce Rusya’da cezaevinde iken hayatını kaybeden Rus muhalif Aleksey Navalnıy için de bir anma yapıldı. Navalnıy’ın hapishanede iken çektiği bir video kaydındaki “Kötünün zaferi için gereken tek şey, iyi insanların hiçbir şey yapmamasıdır.” sözleri salonda alkışlarla karşılandı.
Ve Kazananlar
Törende Christopher Nolan’ın fizikçi Julius Robert Oppenheimer’ın hayatını konu alan “Oppenheimer” filmi, “En İyi Film” ödülünü kazandı. 13 dalda aday gösterilen film geceyi 7 ödülle kapattı. Filmin yönetmeni Christopher Nolan “En İyi Yönetmen” ödülünü, filmde Oppenheimer’ı canlandıran İrlandalı aktör Cillian Murphy ise “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü aldı.
Robert Downey Jr. ise ilk Oscar’ına “En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu” dalında “Oppenheimer”daki rolü sayesinde ulaştı. Oppenheimer; “En İyi Müzik”, “En İyi Ses” ve “En İyi Sinematografi” dalında da ödüle layık görüldü.
Poor Things (Zavallılar) filmindeki Bella Baxter performansıyla “En İyi Kadın Oyuncu” Oscar’ını ikinci kez kazanan Emma Stone, ödülü alırken elbisenin yırtılmasını ve heyecanını şu şekilde ifade etti: “Bu anın hayalini o kadar uzun zamandır kuruyordum ki ve bu bana gerçekleşmesi mümkün olmayan bir şey gibi gözüküyordu. Şimdi yırtık elbisemle burada duruyorum ve söylemek istediğim her şey aklımdan uçup gitti. Bu olanda tamamen Ryan Gosling suçlu. Onun I’m Just Ken şarkısına eşlik ederken oldu.”
“En İyi Makyaj ve Saç Tasarımı”, “En İyi Prodüksiyon Tasarımı” ve “En İyi Kostüm Tasarımı” dalında da ödül alan Poor Things geceyi 4 ödülle kapatmış oldu.
“Yabancı Dilde En İyi Film” dalındaki Oscar’ı ise Holokost’u farklı bir bakışla anlatan “Zone of Interest” (İlgi Alanı) filmi aldı. Filmin yönetmeni Jonathan Glazer konuşmasında Gazze’deki işgale şu şekilde tepki gösterdi: “Bu işgal pek çok masum insan için çatışma getirdi, ister İsrail’deki 7 Ekim kurbanları olsun, isterse halen Gazze’de devam eden saldırılar olsun, hepsi bu insanlıktan çıkarma eylemlerinin kurbanlarıdır.”
İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları törenin öncesinde de protesto edilmişti. Dolby Theatre önünde toplanan Filistin destekçisi göstericiler Gazze’de acil ateşkes için yolu kapattı. Ramy Youssef, Mark Ruffalo, Billie Eilish, Swann Arlaud ve Milo Machado Graner gibi isimlerin olduğu birçok oyuncu salona “Gazze’de ateşkes”i temsil eden kırmızı ve Filistin bayraklı broşlarla geldi.
Ramy Youssef tören öncesinde “Gazze’de acil ve kalıcı ateşkes çağrısında bulunuyoruz. Filistin halkı için barış ve kalıcı adalet için çağrıda bulunuyoruz. Bu aslında evrensel bir mesaj: Çocukları öldürmeyi bırakın” şeklinde bir konuşma yaptı.
En İyi Özgün Şarkı ödülü ise Barbie filmi için yaptığı “What Was I Made For?” şarkısıyla Billie Eilish’e gitti. Eilish tarihte iki Oscar ödülü kazanan en genç insan oldu.
En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu ödülünü ise The Holdovers filmindeki performansıyla Da’Vine Joy Randolph alırken; En İyi Animasyon ödülünü Hayao Miyazaki’nin “The Boy and The Heron” (Çocuk ve Balıkçıl) filmi aldı. Miyazaki, 2003 yılında düzenlenen 75. Oscar Ödül Töreni’nde de Spirited Away (Ruhların Kaçışı) filmiyle “En İyi Animasyon” ödülünü kazanmıştı.
En İyi Belgesel ödülünü ise Ukraynalı film yapımcısı ve gazeteci Mstyslav Chernov’un yönetmenliğini yaptığı, Ukrayna savaşını konu alan “Mariupol’de 20 Gün” belgesi aldı.
Kocasını öldürmekle suçlanan bir kadınla ilgili mahkeme dramasını konu eden “Anatomy of a Fall” senaryosu (Justine Triet & Arthur Harari) ve Sandra Hüller’in başrol performansı bu zamana kadar pek çok ödüle ve adaylığa layık görüldü. Fransa’nın Oscar seçici komitesi tarafından Oscar’a aday olarak seçilen “La Passion de Dodin-Bouffant” (Şeflerin Aşkı) ülke içinde tartışmalara neden olduğu gibi “Anatomy of a Fall” ekibinden de tepki almıştı.
Anatomy of a Fall (Bir Düşüşün Anatomisi) En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Özgün Senaryo ve En İyi Kurgu olmak üzere beş kategoride aday gösterilirken “En İyi Özgün Senaryo” ödülünü aldı. Film 76. Cannes Film Festivali’nde de Altın Palmiye kazanmıştı.
“En İyi Uyarlama Senaryo” ödülünü ise yönetmenliğini Cord Jefferson’ın yaptığı “American Fiction” aldı.
2023 yılı favorilerimden olan Past Lives (Başka Bir Hayatta), “En İyi Film” ve “En İyi Özgün Senaryo” dallarında aday gösterilirken geceden ödülsüz ayrıldı.
“Anatomy of a Fall”daki zehirlenme performansıyla -performans diyorum çünkü filmden çıktığımda arkadaşıma, “Peki köpeği zehirlenme sahnesindeki oyunculuğu yapmasına nasıl ikna ettiniz?” demiş ve biraz araştırınca yedi yaşındaki Border Collie cinsi Messi’nin gerçekten oyuncu olduğunu görmüştüm- köpek aktör Messi’nin de bir ödülü hak ettiğini düşünüyorum.